В "Капитанской дочке" А. С. Пушкин обращается к событиям крестьянского восстания 1773—1774 гг. во главе с Емельяном Пугачевым. В этой повести Пушкин сумел нарисовать яркую картину стихийного крестьянского восстания, показать его на широком национальном и социальном фоне. Предводитель восстания Емельян Пугачев изображен Пушкиным не кровожадным убийцей, каким показывали его историки XVIII—XIX веков, а талантливым и смелым народным вождем. Природные ум, сметка, энергичность, выдающиеся способности этого человека способствовали тому, что он возглавил крестьянское восстание. К нему начали стекаться люди со всей страны: и белогорские казаки, и башкиры, и татары, и чуваши, и крестьяне с уральских заводов. Они уважали Пугачева, доверяли ему во всем.
Пугачев жестоко расправляется с теми, кого он считает угнетателями крестьян. Для него нет хороших помещиков и представителей власти. В лице дворян он видит только врагов. Поэтому он так беспощаден к капитану Миронову и его подчиненным, хотя это были добрые люди. Но Пугачев помнит и добро, которое ему когда-то сделали. В награду за чарку водки, поднесенную "вожатому" во пора бурана, и за заячий тулупчик Гринев получает жизнь. Три раза испытывал судьбу Петр Гринев, и три раза Пугачев его миловал. "Мысль о нем неразлучна была во мне с мыслию о пощаде, — говорит Гринев, — данной мне им в одну из ужасных минут его жизни, и об избавлении моей невесты. . " И реально, Пугачев проявляет великодушие, когда освобождает Машу Миронову из рук Швабрина, несмотря на то, что она капитанская дочка, и отпускает Гринева сообща с ней. При этом он наказывает Швабрина, приговаривая: "Казнить так казнить, жаловать так жаловать".
Его вспыльчивость и неумолимый патриотизм, жизнелюбие. Он боролся со взятнитчеством,но был снят с поста губернатора из- за своей вспыльчивости
Вячаслаў Адамчык. Урок арыфметыкі. Каротк<span>і змест.
Мечык (герой аповяду) - </span>пяцікласнік, вучыцца ў вясковай школе, ідзе апошні год вайны. Ён закаханы ў настаўніцу арыфметыкі. У адрозненне ад усіх іншых настаўніц у школе, яна маладая, заўсёды прыгожа і прыбрана апранутая, ад яе пахне духамі, яна ласкавая. На фоне пасляваеннай разрухі, беднага вясковага жыцця, Чэслава Карлаўна здаецца яму цудам. Ён глядзіць на яе, і марыць пра тое, як з'едзе ў вялікі горад, дзе ўсе людзі прыгожыя, добра апранутыя і смачна ядуць, і вернецца адтуль таксама добра апранутым, можа нават і з залатым зубам як у дырэктара школы, і Чэслава Карлаўна пацісне яму руку, як паціскае дырэктару, і будзе загадкава смяяцца. Ён бачыць яе ў снах, млее ад паху яе духоў. У Чэславы Карлаўны ёсць сын, семікласнік. Аднойчы яна разам з вучнямі едзе ў лес на нарыхтоўку дроў. На нарыхтоўцы дроў з ім здараецца няшчасны выпадак, ён кідае снарад ў вогнішча. І Чэслава Карлаўна прападае на некалькі тыдняў, не прыходзіць на ўрокі. Мечык нават марыць, што сын яе памрэ, і тады ён стане ёй, такой прыгожай, сынам. Так, сына настаўніцы ён ніколькі не шкадаваў, як бы раўнаваў. Але праз некалькі тыдняў паправіўся яе сын, і сама Чэслава Карлаўна вярнулася ў школу, такая ж прыгожая. Мечык адчуваў да яе столькі любові, і так баяўся, што ніколі не зможа ёй у гэтым прызнацца. У яго здарыўся невялікі канфлікт з сынам настаўніцы, той паставіў Мечыку падножку, і Мечык моцна пхнуў яго ў адказ, так што той паваліўся. Гэта бачыла Чэслава Карлаўна, і спытала ў сына, хто яго так, а той паказаў на Мечыка. Мечык папрасіў прабачэння ў пачатку ўрока перад настаўніцай, і яна лёгка прыняла яго прабачэнні, але ён зразумеў, што зараз ніколі ўжо не зможа сказаць ёй пра сваё каханне. ("Няўжo вы нe вeдaeцe, штo я люблю вac. I cынa вaшaгa бyдy любiць. Уcё, штo вы xoчaцe", — aлe я мaўчaў.+ Я ceў, i нa мянe paптaм нaxлынyлa цяжкaя кpыўдa, штo янa нiкoлi нe бyдзe вeдaць пpa гэтa i, пэўнa, нe xoчa — y яe ёcць cвoй клoпaт, cын, тoй xмypы мyж, cтaлacць, a я яшчэ зyciм мaлы.). І, хаця крыўда гэтая засталася з Мечыкам надоўга, паступова яна прайшла, і цяпер, праз дваццаць гадоў, ён прыязджае ў родную вёску, успамінае сваю любоў да настаўніцы арыфметыкі, і думае, што і цяпер не сказаў бы ёй пра сваю дзiцячую любоў. Фінал : "<span>Нe cкaзaў бы. Бo мы зaўcёды мaлa дoбpaгa гaвopым дpyгiм, бaючыcя чyжoe paдacцi, i, мyciць, гэтaк тpaцiм cвaю.</span>"