<span>Назоўнік – самастойная часціна мовы, якая абазначае
прадметы або асобу прадмета, адказвае на пытанні хто? што?, мае род,
скланенне, змяняецца па ліках
і склонах, у сказе часцей за ўсё бывае дзейнікам ці даданым членам сказа (Мядзведзь, воблака, вераб’і, сшытак, камбайнер, траўка,
ластаўка, суніцы, дзверы, школьнікі,
сям’я, тэрыторыя, баяніст...).</span>
Склоны назоўніка:
<span>Н. каго? чаго?</span>
<span>Р. хто? што?</span>
<span>Д. кім? чым?</span>
<span>В. каго? што?</span>
<span>Т. аб кім? аб чым?</span>
<span>М.
каму? чаму?</span>
1. Што абазначае назоўнік?
2. На якія пытанні ён
адказвае?
3. Калі назоўнік адказвае
на пытанні хто? што?
4. Па чым змяняецца
назоўнік?
5. Якога роду бывае
назоўнік?
6. Як вызначаюць лік
назоўнікаў?
МАРФАЛАГІЧНЫ РАЗБОР
НАЗОЎНІК
1. Часціна мовы.
2. Пачатковая форма (назоўны
склон, адзіночны лік)
3. Лексіка-граматычныя разрады:
Агульны ці ўласны
Адушаўлёны ці неадушаўлёны
Зборны
Рэчыўны
Канкрэтны ці абстрактны
4. Пастаянныя марфалагічныя
прыметы: род, скланенне.
5. Зменныя марфалагічныя прыметы:
форма ліку, склону.
6. Сінтаксічная роля.
<span> </span>
<span>Акропленая расой трава, іскрылася на сонцы.
</span><span>У кусціку ,расой абмытым, спявае песню салавей.
</span><span> Ахоплены радасцю, ён весела смяецца.
</span><span>Ляжыць перад намі, умыты агнямі, чароуны прастор.
</span><span>Чаромха цвіла і укрытая белай квеценню, быцам, мігцела</span>
У аповесці « Знак бяды » ўвага пісьменніка прыкавана да высвятлення тых сутнасных бакоў чалавечага характару, якія вызначаюць ўчынкі герояў і іх паводзіны ў суровых выпрабаваннях ваенных гадоў. І хоць героі Быкава – ні салдаты, не партызаны, а мірныя жыхары – хлебаробы, гэты твор напісаны менавіта аб барацьбе з ворагам. Выбар у якасці персанажаў сялян, прадстаўнікоў самай мірнай працы, дае аўтару магчымасць зрабіць выключна глыбокія абагульненні. “Знак бяды” – кніга пра тое, як нарастае дух супраціву ворагу, кніга пра непрымірымасці народа да захопнікаў. Гэта і складае галоўны канфлікт паміж узброеным ворагам і двума старымі з далёкага хутара, паводзіны і ўчынкі якіх вызначаюцца не зброяй, а вернасцю маральным ідэалам народа. Жыццё ставіць чалавека ў сітуацыю выбару, у якой праяўляецца яго сапраўдная сутнасць. Пра гэта сведчыць вопыт пакаленняў, адбыўся, напрыклад, у творах вуснай народнай творчасці: направа пойдзеш, сам загінеш, налева пойдзеш – каня страціш. І выбіраючы паміж гэтымі магчымасцямі, народны герой адхіляе адны маральныя рашэнні, сцвярджаючы іншыя і выяўляючы тым самым тыя ўнутраныя якасці, якія характарызуюць самае істотнае ў ім. Героі аповесці « Знак бяды» Пятрок і Сцепаніда Багацькі таксама робяць свой выбар, які вызначае іх лёс і месца ў суровых ваенных выпрабаваннях. Чаму аповесць названа « Знак бяды» ? Што стала знакам бяды для яе герояў ? Знакам бяды для Петрака і Сцепаніды стала агульная бяда народа – вайна. Можа, усё яшчэ абыйдзецца, спадзяюцца героі аповесці. Але знак бяды ўжо павіс над усёй іх жыццём, выяўляючы адну за іншы свае жахлівыя рысы.<span> Вось на хутар прыходзіць паліцай Гуж і пагражае Сцепанідзе расправай за актыўную працу ў калгасе, за тое, што працавала, што чалавекам была. А затым з’яўляюцца і немцы, якія будуюць масты. Яны размяшчаюцца ў двары. Патрэбны пакой для афіцэраў. Выселіць гаспадароў – хай жывуць у істопцы ! Трэба малако. Выпіваюць усё, што Сцепаніда надаіла, а калі на другі дзень выдаіла карову не да канца, фельдфебель пад рогат салдат збівае яе пісталетным ланцугом. Нямецкая салдатня знішчае ўсё Сцепанідзіна гаспадарка: курэй, карову – усё, што можна з’есці, з’едзена. Знак бяды праяўляецца і ў забойстве Янкі, у гвалтоўным згоне на працу Петрака, у тым, што нават гарэлкай гаспадар хутара не толькі не адкупліваецца, але наклікае на сябе яшчэ большую бяду. Знакам бяды становіцца карціна запусцення, якой пачынаецца аповесць. Тут пануе атмасфера няшчасці, усё жывое – у мінулым, і суровы тон разважанняў аўтара настройвае чытача на ўспрыманне разгулялася трагедыі. Суровыя і трагічныя дэталі спусташэньня : дзе-нідзе выглядае на паверхню вуглавы камень падмурка, аселы бугор цэглы, дзве каменныя прыступкі каля былога ўвахода ў сені ; аўражны алешнік, хутарскога поля, падступае ўшчыльную да двара; на месцы істопкі – густы куст шыпшыны сярод буйных зараснікаў дзядоўніку і крапівы; ад калодзежа нічога не засталося : вада, апынуўшыся без патрэбы, знікла ў глыбіні зямлі; варта апаленая аднабокая ліпа, і нават вароны чулі ў гэтым знявечаным дрэве знак нейкай бяды. Ганарлівая, незалежная Сцепаніда, і мяккі, падатлівасцю Пятрок адзіныя ў галоўным – у канчатковым выбары, у прыняцці адзіна магчымага ў такой сітуацыі рашэння. Натуры патрыярхальныя, Пятрок і Сцепаніда не адчуваюць варожасці да іншых людзей, але немцы з жалезнай заканамернасцю праяўляюць права заваёўнікаў, ўсведамляючых сваю беспакаранасць, і здзяйсняюць усё тое, што рабіць паміж людзьмі нельга. Калі, бачачы гэта, Сцепаніда адразу вырашае, што добрыя адносіны з імі наўрад ці магчымыя, то Пятрок яшчэ спрабуе адвесці бяду. Але сама логіка паводзін акупантаў не сумяшчальная з маральнымі ідэаламі герояў аповесці : несумяшчальныя чалавечую годнасць і патрабаванні рабскай зняважанасці, пакоры. У гэтым супрацьстаянні цвёрдасць Петрака праяўляецца з такой жа сілай, як і рашучасць Сцепаніды : « Біце ! Я вас не баюся! І Гітлера не баюся ! Вось і яму таксама! Скулля ўсім вам ! ». Гэтая сцэна нагадвае іншую. У падпаленай істопцы, задыхаючыся, Сцепаніда бачыць, як гойсаюць фашысты, тыя, што шукаюць бомбу. Ня даюць ім спакою ні днём, ні ноччу. І гэтая нечаканая думка прыносіць заспакаенне і становіцца апошнім проблескам скатаванага свядомасці перад забыццём, з якога яна ўжо не вярнулася. Калі Пятрок і Сцепаніда разумеюць, што вайна – гэта і асабістая іх перамога, усе іх жыццёвыя клопаты сыходзяць на задні план. Страх за гаспадарку і ўласную жыццё знікае, з’яўляецца нешта больш важнае – нянавісць да новай улады, непакорлівасць перад гвалтам. Таму яны, гордыя, нязломныя ў сваёй чалавечай праўдзе, прымаюць смерць. Так у подзвігу Сцепаніды і Петрака праявілі сябе схаваныя за паўсядзённымі клопатамі, за знешняй падатлівасцю вялікія сілы чалавечай душы. Па – Горкаўскаму рамантычна і адначасова сурова, пакутліва гінуць героі В. Быкава, і ў іх гібелі мы бачым тое « бязумства храбрых ».</span>
Ответ:
"Не шукай ты шчасця, долі на чужым далёкім полі".
Ціхім летнім ранкам нарадзілася Хмарка. 3 вышыні ёй здавалася ўсё на зямлі прыгожым і шчаслівым. Не заўважала, з якой надзеяй пазіралі на яе каласкі пажоўклага жыта. Радасная, светлая Хмарка плыла ўсё далей і далей. Пад вечар апынулася сярод высокіх гор. Скала спытала Хмарку, што тая бачыла. Хмарка пачала гаварыць пра шчаслівае жыццё на зямлі. Арол не пагадзіўся з ёй: "Там палі выплакалі апошнія слёзы, каб даць табе жыццё, шчаслівая Хмарка! I цяпер там нават расы не бывае. Але не для таго назначаліся слёзы, каб радзіць цябе на свет для бадзяння па чужых краях..."
Паплыла далей Хмарка, але яна ўжо не адчувала сябе шчаслівай. Доўга хадзіла па свеце і нідзе не было ёй супакою. Нарэшце вярнулася туды, дзе нарадзілася. "Пажоўклыя палі, сухія травы, пагарэлая збажынка гаротна віталі Хмарку". Зажурылася яна, пацямнела і заплакала.
Стары Дуб сказаў Буслу, каб той моцна наказаў дзецям не бадзяцца дарэмна па свеце, у родным кутку работы хопіць кожнаму.
Объяснение: