Кунпаракка ай аттары,кундер,апта атаулары,мерекелер киреди.кунпарак 365кунде турады.бир жылда он еки ай бар.бир аптада жети кун бар.сен мектепке кашан барасын? мен оз анамды жаксы коремин.анар китапханага кирди.ажемнин колы жумсак.
Батыр, который сыграл немаловажную роль в становлении казахской литературы ХІХ века. Природа щедро наградила его талантом композитора, виртуозного исполнителя кюйев, оратора и пламенного поэта.
М. Утемисов родился в Букеевской Орде на территории Западного Казахстана. Отец будущего поэта Утемис входил в число влиятельных людей, близких к окружению хана Букеевской орды Жангира.
Махамбет получил всестороннее мусульманское образование, хорошо владел русским языком и грамотой. Знание Корана и языка дипломатической переписи, побудило хана Жангира доверить Махамбету воспитание своего сына Зулькайнара.
В 1824 году он отправляет Махамбета с сыном в Оренбург. Около 6 лет в качестве воспитателя ханского наследника поэт прожил в Оренбурге. Позднее, отношения между ханом Жангиром и Махамбетом стали натянутыми, а затем произошел разрыв.
Весной в 1829 году при попытке уйти за Урал он был пойман и заключен в Калмыковскую крепость. Здесь Махамбет сочинил кюй «Решетчатое окно». Вскоре он бежал из тюрьмы.
Махамбет вместе с Исатаем защищал интересы обездоленных, но господствующий класс не пошел на уступки. Это привело к новому, более организованному массовому выступлению крестьян в 1836-1837 гг.
Истрик А.Ф. Рязанов пишет: «Махамбет был душою восстания, владел русской и татарской грамотой, писал воззвание по Орде, послания Жангир-хану и русскому правительству от имени Исатая и народа. Он разъезжал по аулам, агитировал, поднимал народ против Жангира и первый подтолкнул Исатая на путь решительной вооруженной борьбы».
Даже после того, как восстание терпит поражение, погибает его вождь Исатай Тайманов, Махамбет не прекращает борьбы. Но все его попытки снова поднять людей против ханов и султанов завершаются неудачами. Царские чиновники, казахские правители, управляющие степным краем, вынашивают план подлого убийства поэта-бунтаря.
Творческое наследие Махамбета – около ста стихотворений. Как известно, он свои стихи не записывал. Акыны Шернияз, Бекет, Мурат, и Лукпан сохранили поэтическое наследие Махамбета для последующих поколений.
Стихи Махамбета являются програмными произведениями, определяющими цели и задачи восставших. В его замечательных импровизациях создаются образы народных заступников – в том числе героический образ Исатая Тайманова, как вождя крестьянского восстания.
По свидетельству русского ученого-писателя Е. Ковалевского (1811-1868), познакомившегося с Утемисовым во время путешевствия по казахской степи, он отличается мужественным характером, честностью, красноречием.
Ковалевский пишет: «Я понял его как натуру героического склада, подлинного патриота, страстно ищущей души и большого обаяния». Махамбет Утемисов признан также как автор многочисленных песен, как талантливый кюйши-домбрист.
Стихотворения поэта не раз были переведены на русский язык и неоднократно издавались отдельными сборниками.
Поэзия Махамбета до сих пор считается трудно переводимой.
Махамбет Утемисов как повстанческий поэт был воспитан на живительных традициях героических поэм. Он искренне любил свой народ и вдохновенно воспевал сокровенные мечты народа о свободе. Его реалистические стихи проникнуты духом времени, подсказаны классовой борьбой простого народа. Его вольнолюбивые стихи передавались, передаются и будут передаваться потомками, вдохновляя и одухотворяя их жизнь
Табиғат! Осы бір жүрекке жылы,көңілге қонымды естілетін салиқалы сөзге қаншама мазмұн, терең мағына, ұлағатты ұлы ұғым, тұжырымы кең ой жатыр десеңші!
Табиғат – күллі тіршілік атаулының құтты қоныс мекені, алтын ұя бесігі,құт – берекесі. Ал адам үшін табиғат ең қасиетті де қастерлі ұғым. Өйткені,адамның өзін дүниеге келтіретін аяулы анасы, сондықтан да адамның табиғатты «ана» деп құрметтеуінде өте үлкен ұғым жатыр.Қазақ халқының бар өмір тіршілігі табиғатпен тікелей етене байланыста өтіп жатыр. Сан ғасырлар бойы халқымыз сол өзін аялаған табиғат аясында тіршілік ете жүріп, оның сан алуан құпия сырларына көңіл бөлді және сол туралы орынды пікірлерге келді. Табиғаттың қатаң жағдайына ,түрлі өзгерістеріне сай көшіп-қонып жүріп,өз шаруашылығын табиғатпен үйлесімді жүргізіп отырды және табиғатқа аялы алақан,жылы жүрек сезімі, көздің қарашығындай қамқорлық қажет екендігін ерте сезінді.Осыған орай халқымыздың да мінез-құлқы бірте-бірте қалыптасып,ондай қасиеттер атадан балаға, ұрпақтан-ұрпаққа асыл мұра ретінде жеткізіліп отырды.
Қазақ халқының халық педагогикасындағы асыл мұралардың бірі-табиғатқа деген аса зор сүйіспеншілігі мен оған деген асқан адамгершілік қасиеті болды. Халық ұғымында табиғат деген қасиетті сөз туған жер, өскен ел, атамекен, аяулы өлке, ауылым деген тұла бойында нәр беріп, жүрегіңді шымырлататын аса қымбат сөздермен қатар тұрады.Белгілі жазушы, әрі ғалым Ақсеуіл Сейдімбеков өз шығармаларында халқымыз бен табиғат арасында үндестікті, бірлікті,сабақтастықты ерекше атап өтті.« Көшпелі өмір салты табиғи географикалық дара бітімдегі биосфера бірден – бір үйлесімді.Ата – бабамыз туған жеріне кіндік қанын ғана тамызып қоймаған, қажет болса жүрек қанын да төге білген»-деп жазушы табиғат пен халқымыз арасында өзара байланысты жоғары бағалаған. Халқымыздың табиғатқа деген зор сүйіспеншілігі табиғаттың көркем келбетін, ажарлы арайын сұлу сымбатын көре, сезіне білуінен бірте-бірте қалыптасқан.Табиғат сұлулығынан,әдемілегінен ,әсемдігінен бойына қуат, жүрегіне шуақ алып, аса зор іңкәрлік сезімге бөленген және табиғаттың сұлулығының алдына бас иген.Халқымыздың қажырлы да қайсар, батыр да , батыл ұлдарының бірі Бауыржан Момышұлы атамыз «сұлулық дегеннің тамыры табиғаттану деген нәрседе жатыр. Мысалы, гүлді алайық сол гүлдерде біз сұлу емессің деп айта алмаймыз.Ол табиғаттың жасаған сұлулығы.Аңдардың ішінде де сұлуы аз емес.Құстарды алып қарағын.Олардың ішінде де қаншама сұлулар бар. Сол себепті сұлулық деген нәрсенің өзі табиғаттың твортествосы. Осы күнге ғалымбыз деп жүрміз,бірақ табиғатқа қарсылық ету күнә»- деп табиғат сұлулығын сезіне білу және оны аялау қажеттігін ерекше ескерткен болатын. Халқымыздың табиғатты жанындай жақсы көріп сүйе білуі және оған деген аялы алақаны мен абзал адамгершілік қамқорлығы қанымызға да, бойымызға да, бойымызға да ананың ак сүті арқылы дарығандығын зор мақтаныш сезіммен айтуымызға толығымен болады.
Унатамын- унат түбір а жалғау ам жалғау жіктік жалғау 1 жақ жекеше түр ын жіктік жалғау 1жақ жекеше түр
Бермейді- бер түбір ме жалғауй жалғау ди жалғау
салып отыр - сал тубір ып жұрнақ отыр түбур
Мен кунде балетке барамын.Жане балетке барарда кунде музыка тындап барамын.Биз ягни балеттеги достарымызбен театрга бардык.Онын сценарийи оте жаксы курастырылган.Жане актерлардын арнайы киген костюмдери биркелки болды.