Болады - болымды , келер шак, күрделі , салт
Бұл жай сөйлемнің түрлері жəне мысалдары.
Жақты сөйлем-бастауышы бар,жасырын тұрғанда да баяндауышы арқылы табуға болатын сөйлем түрі.Мысалы:Арада сүт пісірімдей уақыт өтеді.Кенет отқа көзі түсіп кеткен т.б.
Жақсыз сөйлем-баяндауыштың бір өзі сөйлемге негіз болатын жай сөйлемнің түрін жақсыз сөйлем деп атайды.Мысалы:Менің айтқаным келді.Бір жерде көргенім бар т.б.
Жалаң сөйлем -тұрлайсыз мүше қатыспаған сөйлемді атайды.Мысалы:Ойын қызық.Үй жылы.Қарағың келеді т.б.
Жайылма сөйлем-тұрлаусыз мүше қатысқан сөйлемді атайды.Мысалы:Едіге ұзақ жол жүрді.Алыстан мұнар тау көрінеді т.б.
Толымды сөйлем-ойға қатысты сөйлем мүшелерінің барлығы қатынасқан сөйлемді атайды.Мысалы:Шашубай мерген еді.Ол шиті мылтықпен кешке киік атып әкелді т.б.
Толымсыз сөйлем-ойға қатысты сөйлем мүшесінің біреуі түсіп қалған сөйлем түрі.Мысалы:Қарлығаштар тағы келді.Қайта-қайта келе берді т.б.
Атаулы сөйлем-кейбір жай сөйлемдер іс-оқиғаны баяндамайды,тек заттың,құбылыстың,мезгілдің,мекеннің атауын ғана білдіреді ондай сөйлемдер атаулы сөйлем деп аталады.Мысалы:Дала.Егін даласы рақат құшағында т.б.
Салт етістік тура объектіні, табыс септіктегі сөзді қажет етпейді. Салт етістік табыс септіктен басқа атау, ілік, барыс, жатыс, шығыс, көмектес<span> септіктегі сөздермен тіркесе береді
</span><span>
Ата-анаңа құрмет көрсет,</span><span>Қиындықтан корқпа</span><span>!Жолдастарыңмен тату бол.Айнұрбиледі. Мараттан кітапты ал.Сен Анармен дүкенге бар</span>
Менің Қазақстаным - ең қымбат, маңызды, суйетин елім. Бұл менің - Отаным. Мен өз Отанымды мақтан тұтамын. Қазақстан көпұлтты халық. Ол ауданы бойынша әлемде 9 орынға ие! Қазақстан - улкен мемлкет, оның табиғаты өте коркем. Бұл таулар, шөлдер және шөлейттер. Біздің ата-бабаларымыз сан ғасырлар бойы осы жеріміз үшін күрескіп осы байтақ жерімізде бізге болашаққа
мұра етіп қалодыру үшін талпынған.Қаншама еңбек,тер, қан төгіліп, қанша қуаныш пен қайғыны бастарынан кешкен.