У казахского народа труд всегда был в почете. Дети с раннего детства наблюдали за делами взрослых и постепенно начинали помогать им, а в более зрелом возрасте полностью включались в трудовой процесс. Мамы и бабушки обучали дочерей женским ремеслам: вышивке, валянию шерсти, ткачеству, приготовлению пищи, работе по дому, уходу за детьми. Воспитанием мальчиков с пяти лет в основном занимались отцы и деды. Передавали им тонкости ведения хозяйства, разведению скота, обучали выделке кожи, обработке металла, резьбе по дереву, кости, камню. Ведь мальчику предстояло стать хозяином своего "шанырака". Поэтому так много казахских пословиц и поговорок посвящены труду, как одной из основ развития.Жаманға жан жуымас, Жалқауға мал жуымас.Дурня люди сторонятся, лодыря и скотина обходит.Саудың асын ішіп, Аурудың ісін істейді.Ест как здоровый, работает как больной.Аз жұмысты қиынсыңсаң, Көп жұмысқатап боларсың.Будешь выбирать легкую работу, трудная достанется.Ер тынысы - еңбек, Ез тынысы – ермек.Для джигита работа – отдых, для лентяя гулянье – отдых.Еңбеккер ұйқыдан ширап тұрады, Еріншек ұйқыдан қирап тұрады.Работяга встает со сна бодрым, лодырь – разбитым.Көңілсіз бастаған іс көпке бармайды.Дело, начатое без души, начатым и останется.Есектің жүгі жеңіл болса, жатаған болады.Когда груз легкий, ишак часто ложится.Егінді жабайы шөп аздырар, Ерді еріншектік аздырар.Пашню сорняк портит, джигита – лень.Ермек қуған бәлеге жолығады, Еңбек қуған қазынаға жолығады.Ищешь только развлечения – наживешь беду, дело ищешь – найдешь казну.Бұқаның арамзасы бұзау арасында жүреді.Ленивый бык вместе с телятами пасется.Істемеген тістемейді.Не работающий не жует.Еңбек етпесең елге өкпелеме, Егін екпесең жерге өкпелеме.Не работал – на людей не обижайся, не сеял – на землю не сердись.
Бір ауылда әдемі қыз, бай еді. Бір кездері ауылға жетіп, домбырада жақсы ойнады. Қызы бірінші көзімен оған ғашық болды. Бірақ Бай оған ақшаны сатып алғысы келгендіктен, оны сатып алғысы келді. Бірақ қыз әлі де тыңдамады, ол көгілдір баудан қашып кетеді. Жігіт қайық жасап, әр кеш сайын коньки тебеді. Бірақ Бай кінәсіз болды, қанағаттандыра алмады, құмыраны іздестірді, жазалау қатаң болды: жигитты өлтіріп, қызын қайтарады. бірнеше күн өткен соң, жигит қан құйып, оны пышақ жүрегінде жарып жіберді. Қыз қыздан бас тартпады және қызды жигит жасаған қайықпен тасқа айналдырған құдайдан сұрады. Примерно так
Əр қалада кітаптарға толы кітапхана салынған. Біз оқып жүрген кітаптардың барлығыда кітапханада сақталады. Кітапхананың өзіндік ережелері бар. Ережелері қарапайым қиын емес. Бұл жерде тек тыныштық сақтау керек. Кітапхананың ішінде қызықты əнгіме, жыр-шумақтар мен ертегілерге толы жер. Əнгімелерді басынан аяғына дейін оқығанда автордың тіл байлығы мол екенін байқайға болады. Осы əнгімелердін авторы секілді тіл байлық мол болу үшін жақсы кітаптар оқып, кітапханаға жиі келу керек. Сол кезде ғана ақын, дана адамға айналуға болады.
Қара жылқы. Сырт түгі түбіне дейін шымқай қара, ұшы жылтыр қылшықты боп келуі. Сары жылқы. Жылқының сыртқы түгі бірыңғай, сары болып келуі. Жирен жылқы. Сыртқы қылшық түктері бірыңғай сарғыш қызыл болып келуі. Торы жылқы. Түк бітістері тобылғы түстес, жал, құйрық, сирақтары қара қошқыл болып келгені. Көк жылқы. Жылқының түктері шымқай көк болмай, көкшіл қылшықты келуі. Қара көк жылқы. Жылқының сыртқы түктері қара қошқыл болып келгені. Қызыл көк жылқы. Көк түсті жылқының қылшықтарының ұшы қызыл түстес келгені. Құла жылқы. Басы мен денесі жылтыр сары, немесе құрым сары реңде болып, аяқтары мен жал құйрықтары қара, арқасынан құйрығына дейін созылған жіңішке қара жолағы бар жылқы. Ақжал жылқы. Түр-түстері құланға ұқсас болып келетін, бірақ сирақтары мен жал-құйрығы бозғылт немесе боз болып келген жылқы. Сұр жылқы. Жылқының дене түк бітісі ақ көкшілдеу болып, бас-сирақтары, жал-құйрығы қара келіп, шоқтығынан құйрығына дейін арқасында қара жолағы бар және жауырыны, тірсегі, сирағы кейде көлденең жолақты тарғыл болып тұрады. Қаракер жылқы. Жылқының жалпы түсі қара болып, тұмсығы мен шабы күңгірт тартып келгені. Шабдар жылқы. Сырт түгі ақшыл сары болып, жалы бурыл, ақ қыл мен қара қылдың араласып келгені. Бірақ ашық шабдар торыға жақын келгенімен, жал-құйрығы бурыл болады. Ала жылқы. Жылқының негізгі түгінің арасында ақ жүнді үлкен-кішілі дағы бары. Шұбар жылқы. Денесінің қылшығы ақ келіп, арасында майда теңбілі (қара, торы, жирен, тағы басқа) бар, не қылшығының басқа түсте болып, арасында ақ теңбілді келген жылқы. Бурыл жылқы. Жылқының негізгі дене түгінің (қылшығының) арасында жирен, қараторы, біртегіс ақ қылшық араласып келіп, ақ қылшық басы мен аяғында болмайды Шаңқан (боз) жылқы. Түсі шымқай өте ақ болып келген жылқы. Баран жылқы. Торы жылқыны айтады. Мұның денесі мен басы шие түстес қызғылт боп келіп, құйрық, жалы, сирақтары қара болады. Қылаң жылқы. Боз, ақ боз жылқыны осылай деп атайды.
Толығырақ: https://massaget.kz/mangilik_el/tup_tamyir/kazak_handyigyi_-_550_jyil/akberen/40247/ Материалды көшіріп басқанда Massaget.kz сайтына гиперсілтеме міндетті түрде қойылуы тиіс. Авторлық құқықты сақтаңыз