Кiпучая i разнастайная дзейнасць Францыска Скарыны мела выключнае значэнне у развiццi беларускай культуры. Ён (Ф.С.) нарадзiуся у Полацку у 1490г. у сям'i купца. Першапачатковую адукацыю атрымау дома, потым вучыуся у кракаускiм унiверсiтэце. З вялiкай энергiяй аддаецца паглыбленаму вывучэнню грамацкiх навуК.Каб пашырыць свае веды, ён едзе у Iталiю, вучыцца у Падуанскi унiверсiтэт. Там вiсiць яго партрэт у вядомай "Зале сарака". З Iталii ён вяртаецца на Радзiму i пачынае рыхтавацца да кнiгадрукавання. I дзеля гэтага едзе у Прагу. За 3 гады прыбывання у Празе Ф.С. выдау па таму часу шмат кнiг. Найбольш распаусюдж. быу "Псалтыр” (1507). Па ёй вучылiся грамаце, ахвотна чыталi. Гэта кнiга прызначалася, як дапаможнiк для навучэння грамаце. Выданне "Псалтыря” на зразумелай беларускай мове мела станоучае значэнне для пашырэння пiсьменнасцi на Беларусi. У Празе Ф. С. выдау i пераклау на белар. мову 22 кнiгi, Бiблii. Пасля Чэхii ен пераязджае у Вiльню, дзе былi надрукаваны 2 кнiгi "Апостал", "Малая падарожная кнiга".
Значэнне яго дзейнасцi: ён дамагауся, каб кнiгi асвета, здабыткi навукi належылi простым людзям, служылi размнажэнню мудрасцi i вельмi многа зрабiу для развiцця i узбагачэння бел. лiтар. мовы i перакладау кнiгi на бел. нар. мову. Ён уводзiу яе у лiтар. ужытаК.Кнiгi Скарыны, як уся яго навук. i друкарск. дзейнасць служылi вазвяленчай барацьбе бел. народа супраць чужаземн. панавання, за захаванне сваей мудрасцi, роднай культуры, мовы. Скарына клапацiуся, каб выдаваемыя iм кнiгi былi даступны i зразумелы. А для гэтага ен перакладау царскiя кнiгi на зразумел. народн. мову, пiсау для iх прамовы i пасляслоу'i, змяшчау на палях заувагi, тлумачыу незразумелыя словы. Па тэхнiцы друкавання кнiгi Скарыны доугi час служылi узорам для выдауцоу iншых краiн. Выдавецкая i культурна-асветнiцкая дзейнасць Скарыны зрабiла вялiкi уплыу на кнiгадрукаванне i асвету брацк. славянск. народау, садзейнiчала iх культурнаму зблiжэнню.
<u><span><em>Площадь Российской Федерации:</em> общая: 17 098 242 км².</span></u>
1) асіна, чаромха, рабіна, бяроза, вады (ж.р.)
2) лес, ясень (м.р.)
3)азярца, люстра, золата (н.р.)
<span>Драма "Раскіданае гняздо" напісана Я. Купалам у 1913 г. на аснове фактаў з сям'і дзеда Ануфрыя, у якога князь Радзівіл адабраў зямлю і хату. Асэнсоўваючы сямейную трагедыю як агульнанародную, Я. Купала паказаў у творы цяжкі шлях беларускага сялянства ў пошуках страчанай бацькаўшчыны, зямлі і волі. Галоўны герой драмы — Сымон, старэйшы сын Зяблікаў. Гэта свабодалюбівы, непакорны, моцны духам чалавек. Ён здольны абараніць сваю чалавечую годнасць, заступіцца за іншых. "Свайго ў крыўду не папушчу, хоць бы там свет дагары нагамі перакуліўся", — гаворыць ён. Зоська і Незнаёмы параўноўваюць яго з вольнай птушкай, магутным арлом: "Птушкаю-арлом быць бы табе і лётаць па паднябессі, як лётае вецер гэты вольны!". Вобраз Сымона пададзены ў развіцці. Спачатку ён, як і яго бацька, спадзяецца на справядлівасць суда і законаў. Упэўнены ў сваёй праваце, ён, калі дваровыя людзі заворваюць пасевы, з сякераю ў руках бароніць сваю зямлю. Як чалавек рашучы, настойлівы і ўпарты, Сымон хоча дабіцца праўды ўласнымі сіламі. На бацькавай магіле ён дае клятву "жывым не сысці з гэтага месца, з гэтага разграбленага гнязда,... хай б'юць, рэжуць, катуюць". На прапанову маці скарыцца, пайсці да паніча на службу Сымон рашуча адказвае: "Пакарыцца?.. Гэта, мамачка, значыць: прадаць, утапіць сябе, цябе, нас усіх у няволю ім на векі вечныя — запрасіцца ў вечнае рабства, з якога выхаду ніколі не знойдзем ні мы, ні тыя, што пасля нас рабства ў спадчыну атрымаюць". Прымірыцца з панічом для Сымона— гэта здрадніцтва, адступніцтва. Становіцца зразумелым, чаму герой так строга асуджае Зосю, якая свядома пайшла на сувязь з панічом і аддала сябе на "загубу, на глум вечны". Шлях да актыўнай і дзейснай барацьбы Сымон адшукаў не адразу. Пераканаўшыся ў марнасці намаганняў сваімі сіламі дабіцца справядлівасці, Сымон пачынае задумвацца над сэнсам бацькавых слоў, што "трэба розумам ваяваць, а не тапаром". Пад уплывам перажытага (смерці бацькі, страты зямлі і хаты, ганьбы Зоські), а таксама агітацыі Незнаёмага погляды галоўнага героя драмы на шляхі вызвалення з няволі мяняюцца: "I я розумам буду ваяваць і другіх вучыць да гэтае вайны. Годзе крыўды, годзе няпраўды!" Разам з Незнаёмым ён ідзе "на вялікі сход! Па Бацькаўшчыну!" На гэтым сходзе, па словах Незнаёмага, будзе вырашацца пытанне аб тым, як выгнаць з роднай зямлі страшнага смока-упыра, як далей змагацца за поўнае вызваленне. Такім чынам, на прыкладзе Сымона Я. Купала паказаў працэс абуджэння нацыянальнай свядомасці беларускіх сялян, пошукі імі шляхоў да вызвалення. Адшукаць страчаную бацькаўшчыну, вырвацца з-пад прыгнёту і ўціску, здабыць зямлю і волю можна толькі шляхам барацьбы, змагання — такая асноўная думка твора.</span>
З малых,за двума,за сцярога,адкликаюцца , ад красных, на добрае,навучышся,заедзеш,за золата.