<span><span>Қыс малыңды бақ, жаз жерінді шап. Зимою пасти скот, летом землю полоть.</span><span>
Жер қөңді сүйеді, ат жемді сүйеді. Конь любит овес, а земля — навоз.</span><span>
Су аққан жерінен ағады, шөп шыққан жеріне шығады. Вода течет, где всегда текла, трава растет, где всегда росла.</span><span>
Жақсы туса — елдің ырысы, жаңбыр жауса — жердің ырысы. Дождь с небес проливается — счастье на землю спускается, хороший человек рождается — счастье народу является.</span><span>
Бұлақ болмаса, өзен болмас еді. Если б не источник, засохла бы река.</span><span>
Жері қатты болса, малы сүтті болады. Если благодатная земля, у коровы будет много молока.</span><span>
Тоқтатсаң жерге қалың қар, дей бер жақсы өнім бар. Землю снег питает, а земля урожай рождает.</span><span>
Бір ағаш кессең, орнына он ағаш отырғыз. Если дерево срубил одно, десять посади вместо него.</span><span>
Жердің көркі тал болар, елдің көркі мал болар. Земля деревьями богата, скотом богат народ.</span><span>
Жер — семіз, от — арық. Земля одаряет, огонь все пожирает.</span><span>
Тамшыдан тама берсе, дария болар. Капля за каплей собирается, река появляется.</span><span>
Күріш арқасында күрмек су ішеді. Когда рис поливают - сорняк тоже воду пьет.
</span></span>
Бейбіт - түбір
ші-жұрнақ
лік - жұрнақ
Дыбыс үндестігі-сөз ішіндегі және 2 сөз арасындағы қатар тұрған екі дыбыстың бір-біріне ықпал етуі. Оның екі түрі бар:ілгерінді ықпал және кеінді ықпал.
Ежелгі Қазақстан — қазіргі Қазақстан жерін ежелгі адамзат баласы бұдан 1 миллиондай жыл бұрын мекен еткен.
Қола дәуірінде Сібірдің, Жайық өңірінің, Қазақстан мен Орта Азияның ұлан-ғайыр далаларын тегі және тарихи тағдырларының ортақтығы жағынан туыс тайпалар мекендеді. Бұл тайпалар өзінше бір үлгідегі жарқын мәдениет қалдырды. Мұны ғылымда Андрон мәдениеті деп атайды. Ерте темір ғасыры дәуірінде (біздің заманымыздан бұрынғы I мыңжылдық ортасы) Қазақстанда тайпалық одақтар қалыптасты. Қазақстанның оңтүстік, шығыс және орталық аудандарын мекендеген тайпалар сақ тайпалар одағына, ал батыс, солтүстік аудандарындағы тайпалар савроматтар тайпалық бірлестігіне бірікті. Біздің заманымыздан бұрынғы 3-ғасырда Қазақстан жерінде кейбір тайпалар өз мемлекетін құрып, алыс-жақын елдермен саяси қарым-қатынастарға түсті. Олардың алғашқылары сюнну (ғұндар) болатын. Зерттеушілер ғұндарды түріктердің арғы ата-бабалары деп есептейді. Бұл бірлестікті Мөде басқарған кезде ғұндар бүкіл әлемге танылды. Ғұндардың батысқа жорығы “Халықтардың ұлы қоныс аударуына” түрткі болды. Жетісуда ежелгі тиграхауда сақтарының жерін мұра етіп алған усундер (үйсіндер) біздің заманымыздан бұрынғы 160 ж. шамасында Іле алқабында өз мемлекетін құрды. Олар Қаңлы мемлекетімен шектесті. Бұл тайпалар құрған мемлекеттер Қытай, Парфия, Рим және Кушан империясы сияқты елдермен саяси, экономикалық және мәдени байланыс орнатқан.
Болып, конып, жинасам, терип, корип, кинасам, берген, сыйласам, отер ме ем, корсетип, кылсам, кылу.