1.Тұрмыстық- шаруашылыққа байланысты ырым тыйымдар:
1. Нан үстіне зат қойма.
2. Нанды бір қолыңмен үзбе.
3. Нанды лақтырма.
4. Сүтті төкпе.
5. Сыпырғышты тік қойма.
6. Отқа түкірме.
7. Тұзды баспа.
2. Мәдени-гигиеналық мағынаны қалыптастыратын ырымдар мен тыйымдар:
1.Шелектегі суға аузыңды салма.
2. Саусағыңды аузыңа салма .
3. Бас киіммен ойнама.
4. Таңдайыңды қақпа.
5.Басыңды шайқама.
6. Екі езуіңді керме.
7. Шашыңды аяқ астына тастама.
8. Жағыңды таянба.
3.Экологиялық тәрбие беретін тыйым сөздердің түрлері:
1.Жалғыз ағашты жұлма
2. Көкті жұлма.
3. Малды теппе.
4.Суға дәрет сындырма.
5.Құстың ұясын бұзба
. 6.Су шашып ойнама.
4.Әдеп мәдениетіне тәрбиелейтін ырымдар мен тыйым сөздер:
1. Үлкеннің алдын кеспе
2. Адамды айналма
.3. Кемтар адамға күлме.
4. Адамға қарап түкірме.
5. Жаман бұзақы сөзге ерме.
6. Кісіге қару кеземе.
7. Үлкеннің эжолын кеспе.
8. Жақсыдан тәбәрік ал, жақсылығы тиеді.
9. Анаға зекіме, азабын тартасың.
10. Барды жоқ деме, барың жоқ болады.
5.Ырымдар мен тыйымдардың баланы қауіптен сақтандыратын түрлері:
1.Отпен ойнама.
2. Оттан аттама.
3. Пышақты шалқасынан қойма.
4. Пышақтың жүзін жалама.
5. Аяқ-қолыңды жіппен байлама.
6. Түнде суға барма
7. Жүгіріп үйге кірме.
Алақай, әжем ауылдаң келді! Бәрекелді, өленің керемет екен! Әттең, ол үлгерсе бәріміз бірінші орын алар едік. Пай-пай, неткен әдемі көйлек! Қош-қош, келесі кездескенше, досым.
Кыстап калатын кустар суык торгай, карга, сауыскан, шымшык . Кустар жаз бойы уйаларына жинаган дандермен, кепкен жемис жидекттермен коректенеди. Мен достарыммен кустарды колдан кепке наннын кокымымен коректендиремиз. Бизге кыстап калган кустарды коректендирген унайды.
1) Қожа тәртіпті бала ма?
2) Қожа кітапханадан не ұрлады?
3) Қожа мектепке кешігіп келеді ме?
Соғыс зардабы, ақсақал, жол, ынтызарлық, ата баба, ұстаз, балдаурен шақ.