Сегодня Праздник Наурыз. Бабушка Наурыз коже готовит. Мама баурсаки готовит. Брат (ты посмотри как переводится ауланып) моет. Дедушка садит дерево. Я дедушке помогаю. Потом мы (аланга перевиди) идем.Мы смотрим концерт, играем народные игры. Мне нравится праздник Наурыз. Праздник Наурыз интересно и весело пройдёт.
Надеюсь я помог(ла)
Тақырыбы: Аққулы көлде
Жаз... Жер жүзі көгеріп, жасыл ала жібекке оранып құлпырады. Аққулы колдің жағасында тізіле қонып алты ауыл отыр. Жаздың алтын нұры ойнаған күні еді. Көк мөлдір сулы аққулы көлдің жасыл ала қамыстары көк жібекке тіккен жасыл ала өрнекті кесте сияқты. Аққулы көлдің жағасы жасыл кілем жайғандай балбыраған кез еді.
Көлдің ортасында қалың жасыл ала қамыстың айналасы -айнадай жалтыраған кең жайқын. Сол жайқында аппақ болып шалқыған екі аққу сыланып, ақырын әсем жүзіп көлеңдейді. Екі аққу ұзын, сұлу мойындарын иіп, көл арасында сыңқылдап, аппақ денесін күміс суға төсеп, әсем жүзіп, күміс судың айнадай мөлдірін шымырлатып сызады. Екі аққудың нәзік сұлу үнімен сыңқылдап жүзген күміс сызығынан сылдырлап меруерт, гауһар тізіледі..... Қап-қара жүнді, сыңқылдаған дауысты, ақ маңдайлы қасқалдақтар, қырқылдап ойнаған қоңыр үйректер, теріс аяқтар. Сусылдап ұшып-қонып ойнаған нәзік үнді, көк ала мойын, көк ала жібек құйрық сұқсырлар.... Маржан көз сүңгуірлер. Балаша жылаған ақ түсті гагралар. ... Қаңқылдап ұшып қонған қоңыр қаздар, шулаған шағалалар. Көлді айнала қорыған қара ала қанатты, әдемі айдарлы, шаршамайтын, саққұлақ қызғыштар. Көкке шығып, зыр қағып безектеп сұңқылдаған ұзын аяқ, біз тұмсық тау құдіреттер, тағы да толып жатқан неше түрлі құстар көл басын сұлу күйлі думан қып жатты.(185 сөз)
Ермұрат Үсенов 1952 жылы 25 шілдеде Алматы облысы, Райымбек ауданы, Талды селосында дүниеге келді. 1970-1977 жылдар аралығында Құрманғазы атындағы Алматы мемлекеттік консерваториясында домбыра аспабы бойынша бітірген. “ҚР Мәдениет қайраткері”, “Қазақстанның жас композиторлар” конкурсының үш дүркін лауреаты,
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, домбыраға арналған көптеген шығармалардың авторы. Еңбек жолын Жезқазған музыка училищесінде оқытушы болып бастады. Мұнда өзінің алғашқы музыкалық шығармаларын жазды. 1981 жылы Н.Тілендиев жетекшілік еткен “Отырар сазы” фольклорлық-этнографиялық ансмблінің құрамына шақырылып, қабылданды. 1990-1994 жылдары Алматы музыка училищесінде, қазір Астанадағы Қазақ ұлттық музыкалық академиясында ұлт аспаптар кафедрасының кафедра меңгерушісі. “Қазақстан композиторлар” одағының мүшесі. Алматыда Құрманғазы атындағы консерваторияда 2011 жылдың желтоқсан айында, күйші әрі сазгер Ермұрат Үсеновтің кеші болып өтті. ҚР еңбегі сіңген қайраткер кешті Тәуелсіздіктің 20 жылдығы мен Желтоқсан оқиғасының 25 жылдығына арнады.
Ермұратты замандастары Нұрғиса Тілендиевтің ізбасары деп біледі. Себебі, Жезқазған музыкалық колледжінде сабақ беріп жүрген жерінен Алматыдағы «Отырар сазы» оркестріне шақырған да Нұрғиса болатын. Содан бері сазгер халқына ән де арнады, күй де жазды. «Арулар, қош болыңдар!», «Бабаларға сыйыну», «Жалт-жұлт еткен дүние-ай», «Дариға аққу», «Күзгі әуен» сынды әндерін жұрт сүйіп тыңдайды. «Ұран», «Ана», «Шыңырау – құс» күйлері болса – тыңдарманның қошеметіне бөленген туындылар. Ал сазсырнай, қыл қобызға, хорға арнап жазған шығармалары бір төбе.
Қазақтың дәстүрлі музыкасын бүгінге дейін сақтаған композитор некен саяқ. Жазған әні мен күйінде ұлттық бояуы өшпеген, ерімі қанық, эстрадаға бой алдырмаған шығармашыл азамат екендігі білінеді.
Фантазия дегеніміз не? Фантазия дегеніміз – музыкалық қиял, жалпы қолданылатын музыкалық формадан ауытқып, еркін жазылатын шығарма. Бұл шығармада Абайдың бірнеше әндері қамтылған: « Желсіз түнде жарық ай» әнімен басталып, әрі қарай « Айттым сәлем Қаламқас», «Көзімнің қарасы» әндер арасы музыкалық әсерлеумен жалғасып , бір жәй, бір жылдам ырғақта ойнала отырып аяғына дейін өзінің лирикалық құрылымын жоғалтпайды.
Осының барлығы оқушыға түсіндіріліп, Қалия Шәмшіқызы өзі аспапта ойнап көрсетеді. Ойнап болған соң оқушығы қай жерінде қандай штрихтар, ысқыштың қай бөлігімен ойналатыны, соның ішінде ең бастысы-қай позициялармен ойналатыны түсіндіріледі. Шығарманың ешқандай кедергісіз, жалқы дыбыстар шықпай сызылған лирикалық әуенде ойналуы, техникалық кедергі болмауы үшін позициямен ойнаудың ролі өте үлкен.
Бұндай күрделі шығарманы бір позициямен ойнау мүмкін емес. Бұнда қобызда пайдаланылатын негізгі 1-2-3-4 позициялардың барлығы қамтылады. Тек оқушының жұмысы сол 1 позициядан 2 ші позицияға дұрыс ауысуын ойлана қойып, таба білуі. Не ашық ішек арқылы, не екінші, не үшінші саусақ арқылы, не полутондар арқылы т.б.
Әрі қарай шығарма баяу ырғақта талданды. Позициядан ауысатын жерлері карандашпен көрсетіліп, саусақтары қойылып отырады. Позицияға ауысу кезеңі оқушыға сұрақ бере отырып жасалынады. «Сен қалай деп ойлайсың, 1 ден 2 позицияға қандай жолмен өтуге болады, сен қалай етер едің» деген сұрақтар бір жағынан оқушының есінде ұзақ сақталып, келешекте өзінің дұрыс шешім қабылдауына көп әсерін тигізеді
.Арасындағы әндер вариациялары, әсемдік бояулары динамикалық белгілермен берілген өте әсем, өте керемет шығарма. Бұл шығарманың оқушы жүрегіне жол табары сөзсіз.
Қорытынды:<span> Оқушыларға кейінгі кездерде көбіне жаңа шығарманы бейнетаспадан тыңдатуға тырысады. Бұл әрине, заман талабына сай да болар. Дегенмен, оқытушының өзі аспаппен күйсандыққа қосылып ойнап бергені әлдеқайда көп әсер қалдырады. Шығарманы талдай және ойнай отырып, оқушы өз елінің әндерін сүюге, жүрегі қалап ойнағаннан кейін аспапқа деген «үйренсем» деген құштарлығы арта түседі. Ал шығарманы талдап ойнаймын деп отырып, позициямен ойнаудың қыр сырларын, саусақты дұрыс қоя білуді, музыканың реңдік бояуларын орынды пайдалана білуді, саусақ техникаларын жылдам игеру жолдарын қалай тез үйренгенін байқамай да қалады. </span>Шеберлік сабағы<span> осы мақсаттарды алға қоя отырып, жүйелі түрде өткізіледі.</span>
Ответ:
Олимпиада – бейбітшілік елшісі.
Жоспар.
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
А) Олимпиада ойындарының қысқаша тарихы.
Ә) Олимпиада ойындарын өткізетін қаланы таңдау.
Қорытынды.
Спорт – денсаулық кепілі екені баршамызға аян. Ал Олимпиада ойындары бейбітшілік елшісі атанып кеткен. Себебі Олимпиада ойындары кезінде соғыстар тоқтатылып, қасиетті тыныштық орнайтын дәстүр қалыптасқан. Ал өзге елдердің спортшылары бір – бірімен күш сынасып, кімнің мықты екенін анықтайтын дүбірлі дода.
Олимпиада ойындары немесе Олимпиада төрт жылда бір рет өткізілетін ең ірі халықаралық кешенді спорттық жарыс.
Олимпиада ойындарының ұраны - «тезірек, жоғарырақ, күштірек». Олимпиада ойындары әрбір төрт жыл сайын өткізіліп тұрады, қысқы және жаздық болып екі түрге бөлінеді.
Олимпиада ойындары ежелге Грекиядан бастау алып, XIX ғасырдың соңында француздық қоғам қайраткері барон Пьер де Кубертенмен жаңартылған болатын. Дүниежүзілік соғыс уақытында ойындар тоқтатылған болатын.
Кезекті Олимпиада ойындары өткізілетін қала, ойындарға 7 жыл қалғанда арнайы Халықаралық олимпиада комитетінің (ХОК) сессиясында анықталады. Олимпиада өткізілетін қала ресми мәлімдемесін тапсырған бірнеше қала кандидаттарының ішінен таңдалады. Таңдау кандидат елдерінің өкілдері мен ХОК президенінен басқа барлық ХОК мүшелерінің құпия дауыс беруі арқылы өтеді.
Ереже бойынша соңғы дауыс беру рәсіміне кандидаттар тізімі арасында бес қаладан артық болмауы тиіс, бұл тізім бір жыл бұрын ХОК мүшелерінің алдын ала дауыс беру нәтижесінде анықталады. Жеңімпаз кандидат дауыстардың жарытысынан артық жинау керек. Егер жеңімпаз алғашқы айналымда анықталмаса, онда екінші және кейінгі айналымдар өткізіледі.
Ең көп Олимпиада ойындарын өткізген ел - АҚШ — 8 рет, Франция 5 рет, Ұлыбритания 3 рет, Германия 3 рет, Жапония, Италия, Канада 3 рет. Олимпиада ойындары барлығы 21 елде өткізілген. Жазғы ойындар 18 елде, ал қысқы 11 елде өткізілген.
Салауатты өмір салтын ұстанып, еліміздің туын асқақтатын үздік спортшылармыз көп болсын дегім келеді.
Қазақ халқының рухани мəдениетінің етене саласы музыка өнері болды.
Жеке əн салу мен аспапты жеке тарту кең тараған.Шығармалардың негізгі түрлері əн мен күй болған.
Жиырмадан аса əр түрлі музыкалық аспаптар болған, олардың кейбіреулері – шертер, жетіген, саз сырнай, шаңқобыз, даңғыра, асатаяқ жəне басқалары музыка өнерінің кəсіби талаптарына сай келмей, біртіндеп құри берген. Ал дыбыстық сапаларын жетілдіруге келетін басқалары музыкалық аспаптар тобын құрады. Олар: домбыра, қобыз немесе қылқобыз, сыбызғы, дауылпаз.
Əн мен күй халық өмірінің барлық салаларымен етене аралас болды. Той-думан əн-күймен басталды, ақсақалдар кеңестерінің алдында, жайлауға көшу мен
қыстауға қайтып оралу да əн-күймен атап өтіліп отырған. Əйелдер үй тігіп, мал
сауып, жүн сабаған, жіп иіріп, кілем тоқыған, киіз басқан кездерінде өлең айтып,
балаларын тербете отырып, бесік жырын жырлаған. Қайғыға ұшыраған отбасын
жұбататын көңіл айту, қуаныш хабарға сүйініп сүйінші сұрап, құттықтау дəстүрі
де өлеңмен айтылған.
Музыкалық туындылар мазмұны мен құрылымы жағынан əр алуан болған.
Тұрмыстық жол-жора (той-томалақ, жерлеу) кезінде орындалатын əндер, сондай-
ақ балалар əндері, бесік жыры қысқалылығымен, əсерлілігімен ерекшеленеді.
Бұларды жұрттың бəрі айтатын болған. Ал лирикалық, əлеуметтік тақырыптарға,
тарихи, эпикалық жəне аңыздық сюжеттерге шығарылған əндер мен күйлердің
əуендері ырғақты қайырмалы, формалары күрделі болып келген.Оларды танымал
дарындар айтатын болған. Орындайтын шығармаларының тақырыптарына қарай
“ақын”, “жырау”, “əнші”, “ күйші”, “ертекші” деп атаған.
Кəсіби музыкалық өнерпаздардың дарындылығы көпшілік алдындағы арнайы айтыстарда көрінген. Мұндай музыкалық-поэзиялық жарыстар тойларда, жайлауға көшуге байланысты, қыз ұзатқан кезде жəне басқа да отбасылық қуаныштарға орай өтіп отырған. Аса көрнекті ақындардың есіміне “сал”, “сері” деген құрметті атақтар қосылып айтылған.
ХVIII ғасырда əншілердің, аспаптарда ойнаушылардың, ақындардың
шығармашылық-орындаушылық шеберлігі барынша дамыды. Осы ғасырдағы
тарихи оқиғалар қазақтың музыкалық өнер туындыларынан да орын алды. Жоңғар
шапқыншылығы кезінде өмірге келген қазақ күйшілерінің шығармаларының
арасында аса белгілілері “Қаратаудың шертпесі”, “Қалмақ биі”, “Беласар”,
“Абылайдың қара жоғасы”, “Кеңес” т.б. күйлер.
Сол заманның белгілі күйшілерінің бірі – Керейдің Абақ тайпасынан шыққан,
теңдесі жоқ өнер иесі Байжігіт күйші. 1723 жылы 18 жасында ол “Ақтабан” атты
күй шығарған. Одан кейінгі оның кең тараған шығармасы “Қайың сауған”. Ол да
ақтабан шұбырынды оқиғасымен өзектес, мұң, зармен басталып, жеңіске деген
жігер мен қажымас күреске шақырған, сенімге толы күй. Байжігіттің халық өмірі
мен тұрмысы тақырыбына шығарған күйлері көп болған (300-ге жуық), олардың
ішінде аңға шыққан кезде болған əр алуан жайлар туралы 10 бөлімді “Аңшының
зары” күйінің орны бөлек.
ХVIII ғасыр мен ХIХ ғасырдың алғашқы жартысында бүкіл қазақ халқына аты
шыққан домбырашылардың арасынан республиканың батыс өңіріндегі
күйшілердің ішінен Қара ұлы Боғданы атауға болады. Ол домбырашы болумен
бірге ел тағдырын, халық қамын өз күйлеріне өзек етіп, əлеумттік маңызы,
көркемдік қасиеті күшті күйлерді көп шығарған. Солардың ішінде “Ақ желең”,
“Боз төбе”, “Қара жаяу” деп аталатын күйлерінің жөні бөлек.
Сол заманның белгілі күйші-композиторлары Құрманғазы, Дəулеткерей, Абыл, Сарымалай, қобызшы Ықылас, Қазанғап, Диналардың арасында Махамбет батыр да болды.
Махамбеттің “Ақжелең”, “Жайық асу”, “Жорық”, “Қайран Нарын”, “Тарлан”,
“Нарын” сияқты оннан астам күйлері сақталған. Бұл шығармалары оның қатардағы
көп күйшінің бірі емес, аса дарынды тұлға екендігін дəлелдейді.
Қазақ күйшілерінің арасында халқымыздың рухани бітім-болмысына қайталанбас қасиет, нəр берген, оның ажарын ашып келе жатқан тұлға – Құрманғазы Сағырбай ұлы (1818-1889). Ол Батыс Қазақстан облысының Жаңақала ауданында туған.
Құрманғазының анасы аса дарынды əнші, өнерпаз адам болған. Жасынан өнер дарыған Құрманғазы күйшілікпен ерте айналысқан. Ол халық арасына кең тараған елуден аса күй шығарған. Құрманғазы күйлерінің бірі өмір жайындағы
философиялық толғау, бірі нəзік махаббат лирикасы болса, енді бірінде халық
мерекелерінің шат-шадыман көріністері бейнеленеді. Солардың ішінен “Адай”,
“Алатау”, “Байжұма”, “Балбырауын”, “Жігер”, “Кішкентай” “Көбік шашқан”,
Кісен ашқан”,”Қайран шешем” күйлерін ерекше атауға болады.
Қазақ өнеріне өзіндік қолтаңбасымен із қалдырған, жанға жағымды, жаймақоңыр
күйлердің дəстүрін жалғастырған Тəттімбет Қазанқап ұлы (1815-1860) заманының
белгілі, беделді, лауазымды адамы болды. Оның шертпе күйлер шығарып,
орындаушы ретінде даңқы жайылды. Күйлерінің көпшілігіне əсерлі, асқақ
лирикалық сарын тəн. Ол елуден аса халыққа кеңінен тараған күйлерін қалдырды.
Бұлардың арасында “Азына”, “Бес төре”, “Балқан тау”, “Былқылдақ”, “Қос басар”,
“Боз торғай”, т.б. күйлері кейіннен камералық, симфониялық туындыларға