Қарлығаш – пайдалы құс. Зиянды насекомдарды, әсiресе, шыбын-шiркейдi өте көп жеп, ауыл шаруашылығына пайда келтiредi.
Қарлығаштар жылына екi рет жұмыртқалайды. Алты-жетi күннен соң жасап бiтiрген ұясына 3-тен 7-ге дейiн жұмыртқа салады. Екi-үш аптада балапан басып шығарады. Балапандары алғаш қызылшақа болады. Балапандарына жем iздеуге шығарда ұядан құлап кетпесiн деп, аяқтарын қылмен байлап кетедi.
Ата-бабаларымыз қарлығашты ежелден жақсы көрген. Қарлы¬ғаштай сүйкiмдi, еңбекқор, ақылды болсын деп, қыздарына Қарлығаш деп ат қойған. Қарлығашқа көптеген аңыз-ертегi, мақал-мәтел, жұмбақтар, жыр жолдарын арнаған. Аңыз-ертегiлерде қарлығаштың адамдарға жасаған көмегi айтылады
1 Алмайды-етістік.не істейді?-алмайды.
2 бастапқы формасы алмайды
3 не істейді (алмайды)баяндауыш.
Выбрал пятую
Болатпен мерей мектептын кытапханасына бара жатыр:
-Салеметсызбе апай! -бырдей айттып екеуы.
-салеметсыздерме балалар, бүгын кандай енды кытап аласыңдар? -айтты салтанат.
-ал кандай кытап акелды бүгын?- айтты мерей
-кайтадан быр кызыкты емес кытап акелетын шыгар, мен энцикапедияны алгым келед-айтты болат шаршаған дауыспен.
-война и мир кытабы неге саган унамады? Деп екеуы ұрысқандай сойлескен балаларды салтанат тоқтап жыберды.
-екы кытапты ала берындер, мен сендерды бұрыннан былем, сондықтан сендердың ұнайтын кытаптарды былем содан жаңа ұнайтын кытап акелдым. . Мерей сен лерментовнаны ал, ал болат мен саган озгеше кытап акелдым, бұл жандыктер туралы энциклопедия. Сендерге ұнап қалу керек!
Олар таңғалып қалды содан:
-рақмет сызге апай! Деп екеуы кытапты алым кытапханадан тез кетып калыпты. Тыпты құстардың дауыстары естылген. Салтанат күлып кағазға арғарай жаза бастады.