Тоқылдақ орман емшісі
Тоқылдақ – орман құсы.Ол әр-түрлі жәндіктермен қоректенеді.Әсіресе,ағаштағы құрттармен қоректенеді. Тоқылдақты «орман емшісі» деп бекер айтпаған.Себебі тоқылдақ орманды құрттардан,ұсақ жәндіктерден тазартады. Олардың тұмсықтары ұзын,әрі қатты болып келеді.
Тұмсығында бойлай созылған қырлар мен қатпарлар болады, тілі - ұзын және нығыз, тұмсықтың ұзындығындай алға созылып шығуға бейім, тілінің ұшы үшкір, арнайы сөл шығатындықтан, жабысқақ болып келеді. Тоқылдақтар осы тұмсықтың жәрдемімен қабық тесігі мен жарығына және сүрегіне тереңірек бойлап, бунақденелілерді және олардың дернәсілдерін жапсырып немесе шаншып алады. Жабын қауырсындары - қатқыл, көбінесе ашық түсті. Құйрығы - ұзын, конус пішінді қатқыл. Құс құйрығын таяныш етіп, қысқа және өте имек, өткір тырнақтарымен тік бетке жабысады. Аяқтары - қысқа және күшті екі саусағы - алға, екі саусағы - артқа бағытталған 4 саусағы болады. Орман құсы, отырықшы өмір сүреді, кейде шағын қашықтыққа қоныс аударады. Топ та үйір де түзбейді. Күзде және қыста тұқымдар мен жемістерді жейді.
Орман шаруашылығында тоқылдақтардың пайдасы үлкен. Олар күн сайын бірнеше жүз зиянды жәндіктерді қырады. Тоқылдақтар әсіресе жаз айларында пайдалы, өйткені, олар бұл кезде жәндіктермен қоректенеді. Қыста тоқылдақтар көпшілігінде кылқанды ағаштардың дәндерімен қоректенеді. Үзіп алған жаңғақтарын өздері шоқып жасаған ағаш қуыстарына бекітіп қойып, оны қатты тұмсығымен жарып, ішінен дәнін алып жейді.
Ұры- қолы суық
өтірік айтады - тілі ұзын
өлді - дүниеден өтті
ашуланды - дауыс көтерді
өсекші - сөзінің қоспасы бар
Ответ:
Қолы қолына жұқпады(тез қимылдады)
Саусағының ұшын қимылдатпады(қозғалмады, еш нәрсе істемеді)
Бетінен оты шықты(ұялды)
Беті бүлк етпеді(ұялмады).
Бармағынан бал тамған(шебер)
қас пен көздің арасында (жылдам,тез),
жұмған аузын ашпау (үндемеу, жұрек жұтқан)
Козди ашып жумганша (тез)
Қол қағысты (келисти)
Құлағының ұшына дейін қызару (уялу)
Ақ ауыз қылды – алдап кетті
Ала көзімен атты – жек көріп, тіктесе қарады
Көзіне топырақ шашу – жамандық жасау
Ты утром завтра рано встань. Завтра много работы. Сначала закончи свои уроки. Днем сходи в магазин. Купи красивые цветы своей матери на женский праздник. Уберись дома. Вечером позови в кино свою старшую сестру.