Септік жалғаулары (орыс. Падежные окончания) арқылы есімдер сөйлемдегі етістіктермен де, шылау сөздермен де, есімдер өзді-өздері де жалғасып әр алуан қарым-қатынасқа түседі.[1]
Мысалы:
<span><span>Еңбектен еңбек шығады, еңбек туады,</span><span>Еңбекті еңбек ақтап, еңбек жуады.</span><span>Еңбек етіп күшті туған ерлер</span><span>Еңбекке ерте тұра бекін буады.</span><span>Еңбекте еңбек еткен ерлерім бар,</span><span>Еңбекке сіңірген көп түрлерің бар,</span><span>Еңбегім өзгерген жоқ, өз орнында,</span><span>Еңбекпен ерік алатын жерлерім бар (И. Б.).</span></span>
Бұл мысалда 13 мәртебе ұшырасатын еңбек сөзі түрлі-түрлі қосымшалар қосылып, әр алуан формада қолданылып тұр. Егер жетінші жолдың басындағы еңбегім дегеннен басқаларының қосымшаларын алып тастасақ, сөйлемдегі сөздердің байланысы бұзылып не қиыспай қалады, не сөйлемдердің мағыналары өзгеріп кетеді.[2]
Бұл қосымшалар сөйлемдегі сөздерді бірі-бірімен жалғастырып, септестіріп тұр. Осындай қосымшаларды септік жалғауларыдейміз. Сөздердің жалғауларды қабылдап өзгерту жүйесінсөздердің септелуі деп немесе септеу деп атайды.
<span><span><span>Септік жал-
ғауларының
аты</span>Сұраулары</span><span><span>Жай септіктің
сұраулары</span>Тәуелдік септік сұраулары</span><span>1Атаукім? не?<span>кімім? кімің? кіміңіз? кімі?
нем? нең? неңіз? несі?</span></span><span>2Іліккімнің? ненің?<span>кімімнің? кіміңнің? кіміңіздің? кімінің?
немнің? неңнің? неңіздің? несінің?</span></span><span>3Барыс<span>кімге? неге?
қайда?</span><span>кіміме? кіміңе? кіміңізге? кіміне?
неме? неңе? неңізге? несіне?</span></span><span>4Табыскімді? нені?<span>кімімді? кіміңді? кіміңізді? кімін?
немді? неңді? неңізді? несін?</span></span><span>5Жатыс<span>кімде? неде?
қайда?</span><span>кімімде? кіміңде? кіміңізде? кімінде?
немде? неңде? неңізде? несінде?</span></span><span>6Шығыскімнен? неден?<span>кімімнен? кіміңнен? кіміңізден? кімінен?
немнен? неңнен? неңізден? несінен?</span></span><span>7Көмектескіммен? немен?<span>кіміммен? кіміңмен? кіміңізбен? кімімен?
неммен? неңмен? неңізбен? несімен?</span></span></span><span>Тағы қараныз:<span>[өңдеу<span>]</span></span></span>