Қыстырма сөз — сөйлемге модальді мағына үстейді. Модальділік — айтылған ойға айтушының көзқарасын қоса білдіру. Әрбір сөйлемге сондай модальділік тән. Мысалы, сөйлеуші, жазушы бірдеңенің жайына көзі жетіп не болжап, не күмәнданып сөйлем құрауы мүмкін: Қайыржан келді. Қайыржан келетін шығар. Қайыржан келер ме екен? Сөйлемнің осындай мағыналық айырмашылықтарын түрлендіре түсу үшін оның ішіне оқшау сөз қосып айтуға да болады. Мысалы,Мен білсем, Қайыржан бүгін келеді. Кайыржан, шамасы, бүгін келетін болар. Қайыржан, кім біледі, келе ме екен?
Қыстырма сөздердің бірқатары ойдың айтылу тәсілін, өз арақатынасын, тағы басқа мағыналарды білдіреді. Қысқа сөйлемдегі ойға, оның айтылу тәсіліне айтушының көзқарасын да білдіру мақ-сатымен қыстырма сөздер сөйлем құрамына еніп отырады.
Қыстырма сөздер осындай стильдік қызмет атқаруда сөйлемге ерекше эмоциялы-экспрессивті де мағына енгізеді. Бұл жағынан әсіресе кісінің көңіл күйін, сезімін білдіретін қыстырма сөздердің орны ерекше.
Мына атының сымбаты, шіркін, өзгеше екен! Шіркін, жер-ақ екен! (Ғ. Мүсірепов). Шынын айту керек, мен мұны бұрын білмеуші едім. Не істер дейсің,тәйір?— деп, Қайрақбай әкеме қайрат берейін деді (С. Мұқанов). Е. бәсе, солай болу керек еді! (С. Мұқанов). Амал қанша, сен дұрыс айтып тұрған жоқсың (Ә. Әбішев). Биыл, несін айтасың, егіннің шығымы өте жақсы!
Шоқжұлдыздар. Вавилон, Мысыр, Қытай және Грекияның алғашқы астрономдары жұлдыздарды қарастырған кезде олардың кейбірінің жануарларға немесе аңыз-әңгімелердің кейіпкерлеріне ұқсас екенін аңғарған. Сөйтіп,оларға Торпақ (өгіз) немесе Персей (грек кейіпкері) деген сияқты атаулар берді. Кейіннен Телескоп сияқты өзге шоқжұлдыздар табылып, ат қойылды.
Аль-Фараби кім ? Аль-Фараби қайда тұрған ? Аль-Фараби қайда туылған? Аль-Фараби қашан өлді?
Менің жүгіруім
сенің жүгіруің
сіздің жүгіруіңіз
оның жүгіруі
біздің жүгіруіміз
сендердің жүгірулерің
сіздердің жүгірулеріңіз
олардың жүгірулері
<span>паровоздың жер тарпыған дүрсілі бірте-бірте жақындай түсті. Ақзейнеп көзіне кеп қалған жасты әрең тыйды. Әлдекімдердің даусы көше жақтан шығады. Сырттан көрген, көрген болама, ауызба-ауыз сөйлеспеген соң. Қашан ұйықтағанымды өзім де білмеймін, таңертен оянсам, бас жағымда Нығымбет пен Әбдірәсіп тұр екен. Көптен көрмеген туыстарған жол жөнекей соғуды жөн көрдім! Сұр қоян қамыстың арасындағы қасқырды байқай салысымен алды-артына қарамай қаша жөнелді. Қаысм өзінің кезерген ернін Қаншайымның оттай лаулаған бетіне абайсызда тигізіп алғанын бір-ақ білді!!! Жазды күні, күннің шуақты мезгілінде ата-әжеңнің қасында демалғанға не жетсін!!!жіберген қателіктеріне кешірімін алған оқушы, мұғалімге ендігөрі қайталамайтынына сөз берді</span>