Бойында өсем тоғанның Кіргізем дәмін тағамның Соңыма қоссаң бір әріп Үндемей жүрер адаммын (жуа-жуас) -------------- Сән берем әркімге,көңілге Ұқсаймын көктемгі өңірге Әріпті бастапқы сызса егер, Жөн сілтер ұстазбын өмірге (мата-ата) -------------
Сиыр-корова,қой-баран,қозы-овца,жылқы-лошадь,лəк-овечка
Біздің ата-бабаларымыз ежелден-ақ бұлақтың көзін ашып, айналасына жасыл желек ағаш отырғызуды ұлттық дәстүрге айналдырған. Мұндай ұлттық рухани мұралар ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келе жатқаны ауыз әдебиетінде кездесетін даналық нақыл сөздерден және маңызы зор мақал-мәтелдерден, ұлағатты өсиеттерден айқын байқауға болады. «Мың шыбық шаншып өсірсең, халқыңа орман салғаның», «Ағаш ексең аялап, басыңа болар саябақ» осындай ұлттық ұлағатты жүрегімен сезінген және өзінің азаматтық парызы деп есептеген мектептің басшысы Абеева Сағымбала Хасенқызы көп жылдан бері көгалдандыру мәселесімен айналысып келеді. Мектеп ұжымы, ата-аналар және оқушылар мектеп басшысына үнемі бастаған игі істеріне қолдау көрсетіп жүреді.
Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясының сессиясында: «Біз елімізді жапырағы қурамайтын, тамыры суалмайтын, көрген жан тамсанбай тұра алмайтын Мәңгілік жасыл елге айналдыруымыз керек», деп атап көрсеткен болатын.
Бұған үлес қосуды мектеп ұстаздары мен оқушылар және ата-аналар өздерінің азаматтық борышымыз деп санап, жыл сайын мектеп ауласын көгалдандырып, абаттандырып отыруды дағдыға айналдырып келеді.
Жыл сайын «Мен ағаш отырғыздым», «Ағаш отырғыз», «Менің жасыл мектебім», «Мектепке гүл сыйлайық», «Гүлдер біздің сәніміз», «Мектеп ауласын көгалдандыруға үлес қос» акциялар аясында бұл игі іс өз жалғасын табуда.
Әрдайым мектеп басшысының бастаған бастамасымен, жақсы істердің ұйытқысы болып жүретін жаратылыстану пән бірлестігі мен оқушылар осындай игі шараларда белсенділік танытып, «бір жағадан бас, бір жеңінен қол шығарып»
қатысатыны қуантады. Атап айтар болсақ, биологтардың ұйымдастыруымен «Өсімдіктер әлемі» тақырыбында семинар өткізілді. Семинардың мақсаты: табиғаттағы өсімдіктер әлемін сақтау, көгалдандыру және гүл мәденитін дамыту ұжымның гүлге деген махаббатын ояту. Семинарда биология пәнінің мұғалімдері
Какина Назгүл «Гүлдің тілі — тілсіз тіл» тақырыбында, Қайсархан Гулжазира «Бөлме өсімдіктерін күтіп баптау» және де Жақсылықова Бота «Гүлдің шығу тарихы туралы» баяндамалар оқыды. Семинар
соңында пән мұғалімдер бір-бірімен гүл өсіру жөнінде тәжірибе алмасты.
Осымен қатар мектеп ауласына 200 түп ағаш, 2000 жуық шырайгүл және де көпжылдық гүлдер егілді. «Бұл-келешек ұрпақтың таза ауада ауру-сырқаусыз, аман-есен өмір сүру үшін өте қажет». Алайда басты мәселе-мектеп ұжымы болып, басталған бастаманың аяқсыз қалмауы! Ол үшін барлығымыз болашақтың ісіне осы бастан бел шеше кірісіп, тал-дарақтың адам баласымен жан-жануарлар үшін қаншалықты қажет екендігін ойланғанымыз абзал. Ойымызды қорыта келе айтарымыз, атқарылған тірліктер ауқымды, алдағы уақытта да осы қарқын үдей түседі деген үміттеміз.
Отан дегеніміз не? Отан сөзі - әр адамның жанына жақын, жүрегіне жылы тиер сөз...
Менің туған жерім – Қазақстан Республикасы. Бұл – бай тарихпен, көне мәдениетпен және ерекше табиғатпен ұлы мемлекет. Осы тамаша табиғат-ай! Бурабайдың қатты қарағайлары, тың жердің алтын егіндері, Ұлы даланың ақшыл бетегесі – барлық менің Қазақстаным. Менiң Қазақстаным - ел ыстық қалаулы сонымен аяулы, маңызды, асыл. Ғасырлар көп оның жауларынан қоныстандырып, меңгерiп, қорғал қалылу және бүгiн өмiршең бiзге мұраға тапсырылу үшiн бабаларымыздарға керек болды. Еңбек, тер және қандар, қуаныш және бейнеттер неше өткен ұрпақтар үлесiне тидi. Жоңғарлармен соғыстар, патшалықтың қиын кезеңі, Ұлы Отан соғысы – қазақ халқы көп қайғыларды көзі көрді.
Әр Қазақстанның азаматы айрықша күнін есте сақтады және онымен мақтанады. 1991 ж. 16 желтоқсанда Қазақстан Республикасының мемлекеттік саяси тәуелсіздігі туралы конституциялық заң қабылданды. Осы жылда біздің тәуелсіздігімізге 21 жыл орындалды. Сөз жоқ, Қазақстан халқы үшін ұлы күн. Бұл барлық еңбекқорлықтың, халықтардың достықтың нәтижесі.
Қазіргі Қазақстан – егемен, демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет. Әрине, бізге қайда ұмтылу бар. Ғылымды даму, ауылдарды демесу, жемқорлықты жою керек. Бірақ барлық Қазақстан жетістіктері алда болады. Мен сенемін.
Біздің елбасымыз – Н.Ә.Назарбаев, дана адам, шебер саясатшы, нағыз отаншыл. Ол – Ата Заңның гаранты. Біздің Ата Заңымыз – негізгі тәуелсіздіктің нышандарының бірі. Қазақстанда өз мемлекеттік рәміздері бар. Олар: ту, елтаңба, әнұран. Олар егемендікті, бостандықты, дәстүрлерді, тәуелсіздікті көрсетеді. Тәуелсіздік – бұл бүгінгі өмір ғана емес, сонымен қатар, ертеңгі өміріміз - Қазақстанның болашағы, оның мүмкіндіктері мен мақсаттары. Тәуелсіз болу – өз тағдырына жауап беру деген сөз.
Ақыр соңында, әр Қазақстан Республикасының азаматы не істеу керек? Ол мемлекеттік тілін білу, барлық халықтардың дәстүрлерін құрметтеу, өз Отанды қорғау керек. Себебі Қазақстан – біздің ортақ үйіміз, біздің Отанымыз.