Таулар – жер бетінің жазықтардан оқшау көтеріліп жатқан қатпарлы және қатпарлы-жақпарлы құрылымды бөлігі. Ұзындығы жүздеген және мыңдаған км-ге дейін созылады. Негізінен түзу сызықты (Үлкен Кавказ, Пиреней) немесе доға тәрізді (Альпі, Карпат) көтерілімдер болып келеді.
Таулар алып жатқан көлеміне,құрылымына,жасына қарай: Жота, Тау Жүйесі, тау массиві, таулы қырат, таулы үстірт, тау сілемі болып бөлінеді. Аралықтарындағы аласа көтерілімдер, оларды бөліп тұратын ойпауыттардың (тауаралық ойпаңдар, тау аңғарлары, т.б.) бір-бірімен үйлесуінен тілімделеді. Таулар жерсілкінулер мен жанартау атқылауынан жиі көтеріліп, әдетте тектоник аймақтарда қалыптасады. Пайда болуына қарай тектоник таулар – қатпарлы немесе қатпарлы-жақпарлы құрылымды, бірнеше км-ге көтерілуімен және жер бедерінің қарқынды қалыптасуы мен терең тілімделуімен ерекшелінеді; эрозиялық Таулар – неотектоникалық көтерілімдерге ұшыраған, өзен аңғарларымен және уақытша ағын сулармен тілімделген, жер бетінің үстірт тәріздес көтеріңкі бөлігі; жанартаулық Таулар – жас таулы аймақ немесе көне платформалық құрылым үстіндегі жанартаулық конус, жоғары көтерілген лавалық жабынды таулар болып бөлінеді. Таулар бедерінің негізгі элементтері – шыңы, басы, жоны, беткейі, етегі, өзен аңғарлары. Жазық жер бедерінен айырмашылығы тілімделуінің айтарлықтай тереңдігі мен уатылуы, барлық табиғат жағдайларының ала-құлалығы мен қарама-қарсылығының күшеюі. Таулы аумақтың негізгі геогр. заңдылығы – ландшафтың биіктік белдеулілігі (биіктік белдемділік) анық көрінеді. Тауларды биіктігіне қарай аласа (1000 м-ге дейін), орташа (1000 – 3000 м), биік таулар (3000 м) деп бөледі. Дүние жүзіндегі ең биік тау – Гималайдағы Джомолунгма (Эверест) (8848 м), Қазақстандағы ең биік тау – Хантәңірі (6995 м).[1]
Анасы,ауру. Анасының ауруы. Анасының ауры жақын арада жазыоып кетеді.
Үлкен,қамқор. Үлкеннің қамқоры. Үлкеннің қамқорлығы өте ерекше.
Азамат,мектеп. Азаматтың мектебі. Азаматтың мектебі өте әдемі.
Ана, жан. Ананың жаны.Ананың жаны нәзік.
Бала,қуаныш. Баланың қуанышы. Баланың қуанышында шек жоқ.
Әрбір адам спортпен айналысу керек. Өйткені спортпен үнемі айналысқан адамның дені сау, көңіл-күйі көтеріңкі болады және денсаулығы жақсарады. Спорттық ойындардың түрлері өте көп: футбол, баскетбол, волейбол, теннис, хоккей, шаңғы тебу, суда жүзу, т.б. Спорттың адам денсаулығына қаншалықты пайдалы екенін, оның адам өмірін ұзартатынын білеміз. Сол үшін балаларды ерте жастан спортқа деген қызығушылығын ояту үшін мектеп бағдарламасына да енгізілген.
Мен кунде танертен түрлі жаттығулар жасаймын.
Өзіммен қатар құрдастарымды спортпен айналысуға шақырамын. Денсаулық-зор байлық.Денсаулық мықты болу үшін адамға мынадай төрт шартты бұлжытпай орындау керек. Олар: дене еңбегі, тамақ ішу, уақытты дұрыс пайдалану, шынығу және дем ала білу.
Перевод
Каждый человек должен заниматься спортом. Потому что человек,который занимается спортом всегда в хорошем настроении и у него крепкое здоровье. Спортивных увлечений очень много. Футбол,баскетбол,волейбол, теннис,хоккей,лыжи,плавание и др.все знают,что спорт полезен и продлевает жизнь. Поэтому с детсва детей приучают к спорту. На занятиях физ.ры. я каждое утро делаю зарядку. И своих ровесников призываю заниматься спортом. Здоровье это богатство. Чтобы быть здоровым человек должен 4 правила: трудовая нагрузка, правильное питание, управлять правильно своим временем и правильно отдыхать.
Менің сүйікті қалам Алматы.Алматы өте әдемі, әрі көркем қала.Мен үшін бұл қала өте ыстық. Алматыда көптеген зәулім үйлер, ғимараттар, театрлар, мұражайлар өте көп.Сондай мұражайлардың бірі археология мұражай. Ол 1973 жылы салынған.Мұражай өте қызықты және оның ішінде көптеген экспонаттар бар.Алматы өте көркем, жасыл қала болып есептеледі. Қалада көптеген демалыс саябақтары бар.Саябақтардың барлығы әдемі гүлдермен, жасы ағаштармен сәнделген! Алматы әр жыл мезгілінде өзінше әдемі, қысы суық, ал жазы ыстық!