Қазақ халықтарының салт – дәстүрлерінің ішіне кіретін ұлттық ойындарының бала тәрбиесіндегі маңызы мен үлесі бағытында орындалған. Қазіргі заманның ағымына байланысты ұмытыла бастаған қазақтың ұлттық ойындарының мән мағынасы, шығу тарихы баланың рухани және дене тәрбиесіне беретін мол әсері жайлы мәліметтер жиналған. Жеке тұлғаның тәрбие негізінде табиғатқа, салт-дәстүрге деген адамгершілік эстетикалық сезімі бар адам тәрбиелеуге көңіл аударылған.
Асық ойыны күндіз де, түнде де ойналады. Күндізгісі – мергендікке, түнгісі – ептілікке баулиды. Иіргенде түскен қалпына қарай асық – алшы, тәйке, бүк, шік деп, ал атуға арнап арнайы қорғасын құйылып жасалғаны –сақа, жақсылары – оңқай аталады. Асық ойынының мынадай түрлері бар:құмар,тәйке,омпы, алшы, хан (хан ату), қақпақыл, т.б. Мысалы, құмар ойынға 2 – 4 адам қатысады. Олардың жақсы жонылып, табаны қайралған төрт асығы болуы керек. Ойыншылар өзара келісіп жеңімпазға жүлде тағайындап алады да кезек-кезек төрт асықты иіреді. Егер иіруші: төрт бүк, не төрт шік, не төрт алшы, не төрт тәйке түсірсе, жүлденің жартысын алады, төрт асық төрт түрлі түссе, онда тігілген жүлдені түгелдей алады. Осылайша ойын жалғаса береді. Асықты мұртынан не жамбасынан тұрғызуды омпы дейді.Омпы ойыны тегіс алаңда, жазық жерде, тіпті үлкен бөлме ішінде де ойнала береді. Ойыншы саны неғұрлым көп болса, ойын соғұрлым қызықты өтеді. Мақсат – көп асық ұтып алу. Ойнаушылар арасы 20 қадам екі көмбе сызады да көмбенің тең ортасына сызық бойына әрқайсысы екі асықтан тігеді. Тігілген асықтардың тап ортасына бір асықты омпысынан тұрғызады. Балалар кезек-кезек сақаларымен он қадам жердегі омпыны атып түсіріп, асық ұтып алуға кіріседі. Егер атушы омпыға бірден тигізсе, онда тігілген бар асықты сол алады, ал омпыға тигізе алмай, тұрған асықтардың біреуіне тигізсе, сол асықты ғана алады. Асық жаңартыла тігіліп, ойын жалғаса береді. Асық ойынының халық арасына кең тараған, басқа да түрлері бар.
Асық ойыны қазақ халқының дәстүрлі ұлттық ойыны. Ұсақ малдың (қой, ешкі) асықты жілігінен алынған жұмыр сүйек - асықтай ойналады. Иіргенде түскен алпына қарай асық - алшы, тәйке, бүк, шік деп, ал атуға арналған арнайы қорғасын құйылып жасалғаны- сақа, оң қолмен атуға ыңғайлысы - оңқай асық аталады.Асық ойынының мынадай түрлері бар: құмар, тәйке, омпы, алшы, хан (хан ату), қақпақыл, т.б.
Өзімізді күнделікті өмірімізге әсер етуі мүмкін барлық қиыншылықтар мен қираудан қалай қорғауға болады? Мұнда қауіпсіздіктің тұжырымдамасы келтіріледі, оның ережелері әртүрлі мәселелерге қарсы қандай да бір түрде сақтандыруға мүмкіндік береді және сіздің өміріңізді, отбасы мүшелеріңізді және жеке меншікті сақтауға бағытталған шаралар жиынтығын қамтиды.Жеке қауіпсіздіктің қарапайым ережелерін сақтау адам өміріне дәлел ретінде әртүрлі физикалық және моральдық жарақаттардан аулақ болуға көмектеседі.Бұл материал қазіргі заманғы қоғамдағы адамның қауіпсіздігін қамтамасыз ету проблемасының назар аудару аспектілеріне назар аударады. Дегенмен, өмірге әкелетін барлық жағдайларды болжау мүмкін емес. Сондықтан төменде келтірілген кеңестер барлық қиыншылықтар үшін панацея емес. Мүмкін, сіз біздің бөлімде айтылмаған құбылысқа тап боласыз. Бұл жағдайда біз сіздің кеңестеріңізді негіз ретінде дұрыс шешім таба аласыз деп үміттенеміз. ол күлкілі және көрінуі мүмкін, бірақ ол жақсы кеңес бір күні сіздің өміріңізді сақтай аласыз, өйткені, журнал оқу ортасында беттерді немесе лақтыру қосу қажет емес пікірі емес, талғампаз оқырман.Ежелгі римдіктер: «Өзіңді құтқарыңдар, мыңдағантарың сендерді құтқарады», - деді.Жігерлі, бірақ нәрестенің өміріндегі «бесінші нүкте» акушер бойынша ақкөңіл Slap, әлемді кіреді бұйырған болса, оған терең тыныс алуға мүмкіндік береді: «Live». «Аман»!. Құдайдың нұры шыққаннан бері адам қауіпті. Мүмкін, олар адамзатқа жеңіске жете алар еді, бірақ ақылға қонымды адам «жынды» қауіп-қатерден қорғаудың негізгі әдісі - ҚАУІПСІЗДІК.мыңдаған жылдар бойы мейірімділік Бұл богиня, ол өмір ұранның алмас тәжірибесі бар ойылып ол туралы қалқаны қауіп көрсететін, адам үшін, емес: «. Кім ескертілді етеміз отыр» Ежелден бері жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету және денсаулықты сақтау адамзаттың ең маңызды мүдделерінің бірі болып табылады.Таңқаларлық емес кардинал Richelieu және болашақ ұрпақ дана кеңесін француздық сол Генерал: «... Қауіпсіздік - Бұл санатта ұлылығын қарағанда өлшеусіз үлкен болып табылады.»Бүгінгі әлеуметтік өмірі қауіпсіздігі «өлімнен құтқару үшін, аман қалу үшін, тірі қалуға.», яғни, күрт нашарлады және адам қалу проблемасына сипаттамаларын алдыСондықтан, өзіңіз үшін де, басқалар үшін де өмір қауіпсіздігі негіздерін білуіңіз керек. Бұл көлік жүргізу кезінде қауіпсіздік белдігін пайдалану сияқты. Бұл адамға деген құрмет. Бұл өмірді растайтын ұстаным.«Тамырға қарап, - деді тамаша Козма Прутков. Қауіпсіздіктің, қауіпсіздіктің «бірге» көрейік.Сөздің этимологиясы: жоқ + қауіп-қатер = ҚАУІП.Қауіпті - «апат, бақытсыздық», «біреуге зиян келтіре алатын зиян», және т.б. XI ғасырдағы ежелгі орыс жазбаларының ескерткіштерінде ол «қауіпті» - «қорғаныш, мұқият» түрінде табылған. Кейіннен әлсіз «» «жоғалып кетті,» c «дыбысы қатты болды. төмендегідей мағынасы, бәлкім дамыды: «. бақытсыздық нұқсан қабілетті» - - «ескерту», «сенімсіз, сақ», «тiкелей қатер төндiретiн қауiптi» «қамқоршы» Префикс (жоқ, жоқ) «ештеңе жоқ» деген мағынаны білдіреді. «Қорқынышсыз» деген қорытындыны (қорғаныс, қорғаныс) алдын ала «сейф» сыныбы - «қауіпті емес», «қорғалған» деп қалыптастырады. Орыс тілінің сөздігінде С. Л. Ожегов: «Қауіпсіздік - бұл ешкімге, ештеңеге қауіп төндірмейтін жағдай».Өмірдің қауіпсіздігі - бұл белгілі бір ықтималдықпен адамның зақымдануын алып тастайтын қоршаған орта жағдайы.Ежелгі римдіктермен бірге, қауіпсіздік туралы ұғым (лат. Секиаит) билік тарапынан кепілдік берілген қоғамдық және жеке қауіпсіздікті қамтиды. Оның мінажат мәні де монеталарда көрінді.Қауіпсіздік пен өмір өзара байланысты.
К-[к]-согл.тв.гл.парн.
ы-[ы]-гл.уд.
с-[с]-согл.тв.гл.парн.
Алтын адам
«Алтын адам» 1970-ші жылдарының басында Есік қорғанында сақтар тайпасының жас көсемінің зираты табылды. Дәлірек айтқанда: Алматы облысы Есік қаласының солтүстігіндегі Есік өзенінің сол жақ жағалауындағы темір дәуірінен сақталған сақ обасынан табылған алтын киімді сақ жауынгерінің мүрдесі. 1969-1970 жылдары археолог К.А. Ақышев тапқан.
Бас сүйектің сол жағынан жаһұт тастармен әшекейленген алтын сырға табылды. Бас киімі кейінгі қазақ киімі үлгілеріне ұқсас, биік, шошақ төбелі, ұзындығы 70 см шамасында. Мойнында дөңгелек жүзік сияқты алтын алқа, іш көйлегі, көкірегінің тұсы, жеңі алтын тоғалармен өрнектелген, саусағында екі алтын жүзік, камзолы құрастырылмалы ауыр белбеумен буылған. Белбеуге аңға ұқсас бейнелер, 16 тоға жапсырылған, оң жағында қызыл қынапты ұзын семсер, сол жағында алтын пластиналар жапсырылған қынға салынған темір қанжар ақинақ, шалбар балағы да алтын тоғалармен әшекейленген. Есік обасынан алынған археологиялық мәліметтерге қарап, бұл адамның біздің заманымыздан бұрынғы 5 - 4 ғасырларда өмір сүргені анықталды. Киім үлгісі, жерлеу рәсімі, Алтын адамның Жетісу жерін мекендеген сақтардың көрнекті елбасының ұлы немесе жас көсем, әскербасы екенін айқын көрсетеді. Көне дәуірдегі материалдық мәдениет, өнер, мифология, т.б. салалардан мол дерек беретін Алтын адам сол кездегі сақтарда мемлекеттік өркениет ертеден қалыптасқанын дәлелдейді. Алтын адам Қазақстанның азаттық символына айналды. Оның тұлғасы Алматының бас алаңына орнатылды, төбе бөркіндегі қанатты тұлпарлар бейнесі елтаңбамызға енді.
«Алтын адам,
Алтын адам...
Адам жоқ!
Алтын қалған жарқыраған» деп Мұқағали ақын жырға қосқан Алтын адам туралы айтылған ақиқат та, аңыз да көп. Сонау 1970 жылдары тек Қазақстан үшін емес, төрткүл әлем үшін үлкен жаңалық болған Алтын адамның жұмбағы күні бүгінге дейін толық шешілмей келеді. Тарихшы ғалымдар, антропологтар мен археологтар Алтын адамды жан-жақты зерттеп жатқанымен, әлі де көпшіліктің көкейінде сұрақ жетерлік.
Шәйнектен будың шығуы- химиялық құбылыс.
Әлеуметтік желі арқылы бір бірімізбен сөйлесе аламыз.
Ғаламтор желісінен көптеген ақпараттар ала аламыз.
Ғаламторда әр адамның өз жеке парақшасы болады.
Адам психологиясы - қоршаған ортаға байланысты болып келеді.
Темекі, алкогольге тәуелділік - адам өміріне өте зиян.