Сұрақтары кімге? неге? кімді? нені ?кімде? неде? кімнен? неден? кіммен ?немен?
Міне, сентябрь туды, күз келді. Күн қысқарып, түн ұзарды. Аспаннан
бұлттар қаптап, сіркіреп жаңбыр да жауып тұр. Күн сирек көрініп, аз
жылытады. Анда-санда таңертең салқын болып қояды. Өткір суық жел арық
малды, жұқа киімдіні тоңдыра бастады. Жұрт күземін алған, киізін де
басып алды. Маса, шыбын, құрт-құмырсқа жоқ болып кетіпті, құстар да жылы
жаққа ұша бастады. Қарлығаштар көптен көрінбейді. Аспанда тырналар да
тізіліп ұшып барады. Ағаштардың жапырақтары сарғайып түсіп шөптер де
қурап қалған. Егіншілер астығын жинап алып, шашындыда әр жерде ғана
жаңбырға сарғайған шошақтар тұр, оларды де иелері тасып алуға шана жолын
күтіп отыр.
Ел тегіс биесін ағытып, пысық қатындар желі-ноқтасын кептіріп алды. Жаз
күні көп байлағаны есіне түсіп, қымызшыл шалдар арық құлынын жаңа аяп
отыр. Ер азамат қыстауды түзеп, кемпір мен шал, борбай балалар от
басында отыр. Жаз рақат болса да, киіз үйдің күзді күні суығы-ай!
Қазақ халқының салтында үлкенді сыйлау әдептіліктің бір үлгісі болып табылады. Ата-ананы сыйлау, оларды қадірлеу, ізет көрсету адамның ең қастерлі қасиеттерінің бірі. Кіші үлкенді сыйласа, үлкендер де өз тарапынан оған лайық ықылас білдірген. Содан барып үлкен мен кіші арасында жарасымды қарым-қатынас орнаған. Ол әдетке айналып әдептілік ережелерін тудырған. Үлкендер отырған жерде сөз жарыстырмай, ізет көрсете білу, көңілге қарай сөз айту, қажет кезде өзіңді ұстай білу халық дәстүрінде қалыптасқан қасиеттер.
Әдептілік адам бойында бірден қалыптаспайды. Ол - біршама жылдардың, қоршаған ортаның, жақсы тәрбиенің жемісі. Ата-ана өз балалары үшін тәртіптілік пен сыпайылықтың, жарасымдылықтың, қамқорлықтың үлгісі, отбасындағы тәрбие құдіреті осында.
Адамдар арасындағы қарым-қатынас әдептілікке негізделсе, жан-жағына жылуын шашады, әдепсіз болса қапаландырады.
Адам-ең әуелі адамгершілігімен, әдебімен көрікті.
Әдептілік-өзіңді әр түрлі жағдайда мінез-құлықтың жалпы ережелеріне, эстетикалық, этикалық талаптарға сәйкес ұстай білу.
Алдаркосе. жарменкеден келе жатканда бир уры оны корип,кез келген адам не болса соны сатып алады,бирак оны уйине калай жеткизесин соны корейик.Уры койын урлайды.Алдаркосе аппак койым кайда деп,мундамысын дейди де койын издеп кеткенде уры онын аты мен сыйлыктарын алып кетеди.Алдаркосе ангал басымай недеген ангал едим журттын бари базарга барды деп алдымнан шыгады деп келе жатканда алдынан уры шыгады.Неге кайгырып келесин деп сурап,сенин атын мен козынды колдин аргы басынан кордим деп оны алдап киимин алып кетеди.Алдаркосе келе жатып кудыкка карап турганда уры не болды деп сурайды.Алдар кудыкка мойнындагы гаухар тасы бар алкасынын тусип калганын айтады.Уры оган мен алып берейин деп туседи сол кезде Алдаркосе оны кудыкка тастап жибереди.Менен алган заттарымды кайтармасан шыгармаймын дейдиуры кайтарам деп айтады.Сол кезде Алдар ауыл тургындарын шакырып адик уры осы деп оны ауылдан куып жибереди содан кейин уры ауылга жоламайды.Алдаркосе болса озинин атына минип кете береди.
Составь рассказ о субботнике