Қазақ қоғамдық қайраткер, ағартушы, ғалым-лингвист, әдебиетші, түрколог, аудармашыБайтурсынов жылтырақ әдебиетшімен, педагогпен, лингвистпен болды. Ол қазақ жазбаны бас негіз арабтың жазу-сызуының реформалады, алып бер- пользоваться мүмкіндікті онымен соңмен шекарамен ашты-тоқты миллиондаған қазақ. 1912 жылы Ахмет Байтурсынов барлық қазақ тілде пайдаланбаппын кіршік араб әріптерді шығарған, қарамастан және қазақ тіл үшін төл әріптерді үстеген. Жаңа әліпби, "Жана емле" ("Жаңа емле") деген атауды алдым, дейін сих кездердің арада Қытайда, Ауғанстанда, Иране ашты-тоқты қазақтармен қолданылатын.казахский
общественный деятель, просветитель, ученый-лингвист, литературовед, тюрколог, переводчик <span>Байтурсынов был блестящим литератором, педагогом, лингвистом. Он реформировал казахскую письменность на основе арабской графики, дав возможность пользоваться ею миллионам казахов, живущих за границей. В 1912 году Ахмет Байтурсынов исключил все чисто арабские буквы, не используемые в казахском языке, и добавил буквы, специфические для казахского языка. Новый алфавит, получивший название «Жана емле» («Новая орфография»), до сих пор применяется казахами, живущими в Китае, Афганистане, Иране.
Жануар - жа(ашық буын)-ну(ашық буын)-ар(тұйық буын) - 3 буын ж - дауыссыз, қатаң а - дауысты, жуан, езулік, ашық н - дауыссыз, үнді у - дауысты, жуан, еріндік, қысаң а - дауысты, жуан, езулік, ашық р - дауыссыз, унді
Абай (Ибраһим) Құнанбаев (1845-1904) — ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер[1], либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен.[2]
Абай Шығыс пен Батыс мәдениеті мен өркениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Философиялық трактаттар стилінде жазылған «Қара сөздері» - тақырып ауқымдылығымен, дүниетанымдық тереңдігімен, саяси-әлеуметтік салмақтылығымен құнды.[3]