Менің қарындасым
сенің қарындасың
сіздің қарындасыңыз
оның қарындасы
біздің қарындастарымыз
сендердің қарындастарың
сіздердің қарындастарыңыз
олардың қарындастары
Жылқыға қатысты теңеу сөздер, даналық нақылдар, аңыз-әңгімелер, мақал-мәтелдер өте көп. «Ат - ер қанаты», «Жылқы - малдың патшасы», басқа да даналық нақылдарда жылқының қадір-қасиеті айтылған. Адамгершілігі мол, сабырлы да салмақты адамды «жылқы мінезді» деп дәріптеуінде үлкен мән бар.
Ерте заманда тарпан мен түзат қазақ даласында кездескен. Қазақтың тарихи дастан жырларында жылқыны батырлар жеке мініске пайдаланғаны баяндалады. Мысалы, Қобыландының - Тайбурылы, Ер Тарғынның - Бозтарланы, Қамбар батырдың - Қарақасқасы, Төлегеннің - Бозжорғасы, Ақан серінің - Құлагері. Сондықтан адамзаттық абыройын асқақтатқан жылқының асыл тұқымдарының санын көбейту қажет. Сапасы жоғары жаңа қолтұқымдарды асылдандыру шараларына ерекше назар аударылуы тиіс.
Қазақстан елтаңбасындағы жылқы бейнесі.
Халық сүйікті перзенттерін «құлыным», «құлыншағым» деп еркелетуі, жылқыны өте жоғары бағалағандығын көрсетеді. Ертеде көшпелі тайпалар жылқыға табынған. Беделді адамдар өлгенде жылқыны қоса жерлеу дәстүрі ежелгі сақ тайпаларында сақталған. Бұған Шығыс Қазақстан, Алматы, Атырау өңірлерінен табылған адамдармен қоса жерленген жылқы сүйектерінің қалдықтары дәлел.
Қазіргі елтаңбамызда жылқы бейнесінің болуы сол сабақтастығы аңғартады. Жылқышы жеті қазынаның бірі деп есептейді. Жыл санауда жылқының жетінші жыл болып енуінде үлкен мән бар. Жылқының қадір-қасиетте байланысты «арғымақтар» және «жабылар» (қазақы жылқы) деп екі топқа бөледі. Арғымақ жылқылар адамға дос, сенімді серік. Олар жүйрік жылқы тұқымдары деп саналған. Арғымақ тұқымынан шыққан таңдаулы жылқышы «тұлпар», «сәйгулік», «пырақ», «дүлдүл» деп дәріптеген. Асыл тұқымды арғымақтардың қазақ даласында көптеп өсірілгендігі туралы тарихи деректер де бар.
Дүние жүзінде 250-ден астам жылқы қолтұқымдары түрлі мақсатқа сай қолдан сұрыпталып шығарылған. Ауыр жүк таситын, салт мінетін, спорттық ойындарға пайдаланатын, етті, сүтті бағыттағы қолтұқымдары өсіріледі
Отбасы шағын мемлекет" демекші, өз отбасымды, әрине, айрандай ұйыған, тату тәтті, бірлікте өмір сүріп жүрген қарапайым қазақ отбасылардың біріміз. Қара шаңырағымыздың ақылшысы, арқа сүйеріміз –жан әкешім,
"Әке- асқар тау,
Ана- етегіндегі бұлақ,
Бала-жасындағы құрақ" деп тегін айтылмаған болар. Ата-анасын, аға-сіұңілерін сыйлай білген, жақындарына жақсылық тілеген адам, менің ойымша, болашақта қоғамда да ізгі ниеті арқылы еліне, оның дамуына көп септігін тиетінін күмәнданбаймын.
Осының бәрі "ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің "деген мақалға сай келіп тұр. Яғни отбасында көрген тәлім, жадына тоқыған тәрбиенәң арқасында көкірегі ояу, есті болып өсуіміздің кепілі .
"Үлкенге-құрмет, кішіге-ізет" демекші ,сыйласу арқылы бірлікте өмір өмір сүреміз. Еркелігімізді, аяқ шалынған .қателескен кездергі қателігімізді түсініп кешіре білген дер кезінде ақыл-кеңесін аямайтын, осы дүниенің тек тәтті тұстарын көрсетуден, жақсылыққа итермелеуден жалықпайтын әке шешеміз. Бірін-бірі демеп, сүйеу бола біліп, өмір бойы ынтымағы жарасқан отбасы қатарынан қалмаудан үміттенемін. Мен өз отбасыммен мақтан тұтамын.
Аққулар – перелетные птицы. Олардың пікірінше сұлулық символы, тазалық, парасаты. Деген пікір жұп шықты қосылады бүкіл өмірі, және олар өмір сүре алмайтын бір-бірінсіз. Аққу мойын әрпі түріндегі S. денесінің Ұзындығы 1,8 м Жүзу перфорациясы аяқта. Тұмсығы ұзындығы бойынша тең ұрған. Аққулар болады ақ және қара. Австралияда өмір сүреді Қара. Ресейде өмір сүріп, аққу мойнын тік ұстайды. Оның клюве қара нарост. Мекендейді Батыс Сібір. Сұңқылдақ аққу тұрады, барлық жерде, сонымен тундраның. Орындарына ұя Прилетают сәуір. Аумағына орналасатынын айтты үлкен өзен-көлдердің жағалары заросли қамыс төсейді. Ұя құрып, өзі су ішінде выстилают аналық пухом. Ұрғашысы кейінге қалдырады дейін 5-7 жұмыртқа, насиживает 40 тәулік. Аталығы қорғайды және өз отбасыңды жаулары. Он өте агрессивті: нападает, өтіп бара жатқан ұялар. Кормятся таяз суларда да білмейді сүңгуге. Тамақтанады су өсімдіктер, олар өседі, суда немесе болоте, жәндіктер, личинками, мектебінің алғашқы отырысы өтті, лягушками, рыбами. Алып Тамаққа, погружая мойын суға. Өсімдіктер мен Обрывают тұмсығымен шарят бойынша илу түбінен. Мұрын, ситечко: су выльется, ал қалады барлық жануарлар. У шықты жауы бар: бүркіт, құрғақ тұмсық, балықшы өзен. Олар нападают на ересектер шықты. Балапандар әкелінді бастайды жүзе іздеп, тағамға бірден пайда жарық. Мамой және Қашан устанут жүзу үшін лебедята мүмкін емес, олар забираются оған арқаға, демалуға. Өскен балапандар тастап, отбасын, өзінің ата-анасын Кейін 9 ай. Не шықты бейімделген Аяқтары жүруге арналған, сондықтан да су – апат шықты. Олар ауыр құс, бұл мүмкін емес, бірден ұшпауы жасайды екпін, перебирают лапами мен машут қанаттары 15-20 метр, ал содан кейін ғана ұшады. Өкінішке орай, ет, перьев, мамық адам аулап жүрген осы құстарды. Ресей аулау шықты тыйым салынады. Аққулар улетают Африкаға қазан, жеңуге тура үлкен қашықтық. Кел тілейік оларға сәт сапар және аман-есен елге оралу.