Өнерлі талантты əдемі əсем жеңіл биік ақылды дарынды
Пәк жүректі асыл анам, ақ қайың,
сен ұлысың арайлаған таңдайын.
Жарап жатса қажетіңе жан анам,
Биіктегі жұлдыздарға самғайын.
Кең пейілсің тынық мұхит секілді,
Қысылсаң да қайтармадың бетімді.
Бар әлемге сәуле сепкен нұрлана,
Мейірімің мол көктегі күн секілді.
Ана деген бар адамға асқақ ән,
Әр жүректің түкпірінде жатталған.
Аман болса айналайын жан анам,
Сеніміңді ақтаймын деп айта алам.
Тіршіліктің ең бастауы – аналар,
Құлақ салыңыз балалар!
Әлемдегі меірімі мол ұлы ана,
Аспандағы жарық жұлдыз салалар!
Анашым, асыл жансың асқар тауым,
Түн сейіліп арайлап атқан таңым,
Жадымда мәңгілікке сақталады,
Әлдилетіп шырқаған әр бір әнің!
катал-ашулы ыстык-жылы кұрмет-сыпайлық
Атау септік, Ескерткіш. Асхана.
Іләк септік, Ескерткіштің, Асхананың,
Барыс септік, Ескерткішке, Асханаға,
Табыс септік, Ескерткішті, Асхананы,
Жатыс септік, Ескерткіште,Асханада,
Шығыс септік, Ескерткіштен, Асханадан,
Көмектес септік, Ескерткішпен, Асханамен,
І
Асан қайғы ХV ғ. екінші жартысында Алтын Орданың ыдырау дәуірінде өмір сүрген. Қалың бұқараның қамын жеп, елінің болашағын ойлап, үнемі қайғы-мұңға батып жүргендіктен, халық оны «Асан қайғы» деп атап кеткен. Ол алдымен Сарайда, кейін Қазанда Ұлұғ- Мұхамедтің ықпалды билерінің бірі болған, кейін Дешті Қыпшаққа (қазақ даласына) қайтып оралып, Жәнібек, Керей хандардың ақылшы биі болған. Асанды Ш.Уалиханов «көшпенділер философы» деп атаған.Тарихтағы Асан бейнесін аңыз мұнары басқан. Оның өмірі туралы бізге жеткен деректер тым аз.
Асанның әкесінің аты — Саятшы Сәбит. Қазақ тарихшысы Құрманғали Халитұлының «Тауарих Хамса» атты кітабының айтуынша, Асан қайғы — Шыңғыс ханның замандасы ұлы Майқы бидің алтыншы ұрпағы. Майқы би — Шыңғыс ханның тарихтан белгілі әскербасыларының бірі Үйсін Майқы.
ХV ғ. өмір сүрген Асан қайғының адамдарды ынтымақ-бірлікке, достық-татулыққа шақыруы, елге жайлы қоныс іздеп, отырықшы, бейбіт тұрмыс-тіршілікті аңсауы сол кездегі заман талабынан туғаны түсінікті. Асанның бізге жеткен толғаулары түгел дерлік Әз Жәнібек ханға арнай айтылған. Халық аңыздарында Асан жайында «бұл қария қашан да ханға жағынбай, жарамсақтанбай тура сөйлеуші еді» делінеді. («Ай, хан, мен айтпасам білмейсің»)
Асан толғауларынан тек сол заманға тән кейбір суреттерді, қазақ халқының құралу дәуіріндегі белгілі тарихи оқиғалардың елесін байқауға болады. «Асан қайғының шығармалары өз тұсының айнасы, ол өз дәуіріндегі қазақ халқының мұңын, тілегін көрсетеді», — деп жазады Б.Кенжебаев.
Әбілхайыр ханнан бөлінуге қарсы болмағанмен Асан атамекеннен ұзап кетуді қош көрмейді.