үгінгі менің қозғағалы отырған тақырыбым денсаулық жаулары деп аталатын “ішімдік ішу”, “шылым шегу”, “нашақорлық” сияқты зиянды әрекеттерге тоқталамыз. Олардың адам ағзасына тигізетін зияны, өміріне туғызатын қаупі туралы түсінік бермекпін.
Максүнемдік, нашақорлық және темекі шегу сияқты зиянды әрекеттер соңғы кезде қоғамда көптеп орын алуда.
Отбасындағы психологиялық жағдайдың шиеленуі, ата-ананың ұрыс-керісі, маскүнемдігі сияқты жайсыздықтар да балалардың үйінен қашып, түрлі топтарға үйір болуына ықпал етеді.
Кейде балаларды алкогольге үйрету отбасынан басталады. Ата-аналары, әсіресе әкелері, өгей әкелері, ағалары, аталарының өздері балаға ішімдік береді. Зерттеулерге қарағанда, тіпті 4-8-10 жастағы балалардың ішімдік ішіп көргенін анықтап отыр.
Негізі балалар алғашында алкогольді ішімдікті жай ойнап, ермек ретінде қабылдайды, алайда кейін біртіндеп оған деген тәуелділік туындайды. Ересек балалар туған күн, мектепті бітіру кештерінде, мейрамдар мен салтанаттарда ішімдікке жақын бола түседі.
Сегізінші сыныптағы ер балалардың 75 пайызы және қыздардың 40 пайызы алкогольдің дәмін татып көргендігін әлеуметтік зерттеулердің қорытындысынан байқауға болады. Оныншы сыныпты бітіргендердің 90-95 пайызы алкогольдің дәмін біледі. Маскүнемдікпен ауыратындардың 75 пайызы алкогольдың дәмін 20 жасқа дейін татып көргендер екенін ғылыми зерттеулер нақтылап отыр. Осы маскүнемдікпен қатар қоғамда нашақорлықта орын алуда.
Онер алды кызыл тил дегенимиз рет ретимен онерли болу
1 Мен қазақ қыздарына қайран қалам Жанары жаны жаздай жайраңдаған
2 Қыз өссе-елдің көркі-деген сөзді
Қапысыз қалай айтқан қайран бабам
Намыстан бермеу үшін жатқа қолдан
Арулар аз болды ма атқа қонған
Көңілде қалған сыз бар өткен күннен
Өмірде қалған із бар Ақтабаннан
Менің сүйіп жейтін тағамым ол қазақша бешбармақ. ондай пайдалы әрі дәмді тағам еш басқа ұлттың тағамдарының ішінде жоқ. бешбармақ жылқы етінен дайындалады. оның ішінде қазы, қарта, жал, жая, сом етінен басқа сорпаға піскен қамыр бар. өте дәмді. бешбармақты сиыр, қой еттерінен дайындауға да болады. оларда өзінше дәмі болады. қой етінен бешбармақ ауыр келеді. ал сиыр еті өте дәмді әрі сіңімді.