Өтеген батыр- он сегізінші ғасырдың алғашқы жартысында,жоңғар шапқыншылығы мен күрескен, əйгілі батырлардың бірі. Ол ұлы жүзден шыққан. Шамамен 1699 жылдары дүниеге келген. Өтеген он бес жыл бойы жаулармен шайқасқан. 1723 жылы, ол Райымбек жəне Хангелді батырлармен бірге,жоңғарларға қарсы шайқасқан. Батыр 1740 жылы, Төле би жасағына қосылып, Іле өзенінің жағасында, жерді босатуға көмектесті.1756 жылы, Абылай ханның Қытаймен бітімге келу саясатына қарсы шықты. Ол отанына 17 жылдан кейін келді деген сыбыс бар. Алматы облысында Бозой мен Қарой елді мекендерінің арасында, батырдың атымен аталған жер бар. Ол 1773 жылы қайтыс болды деседі.
Мама мамочка моялучше всех на свете тыя люблю тебяведь ты роная для менямама мамочка моя не могу я без тебя ты лучик света на землечто придает вдохновение мне
<span>анам менің анам
Сіз әлемдегі бәрінен де жақсы
мен сені жақсы көремін
Сіз маған ronaya өйткен
і
Анам, анам, менің,
Мен саған жоқ мүмкін емес
Егер сіз жерге жарық
Луч
бұл маған шабыт береді</span>
менің ойымша С) 4
1) жуан езулік әуез дәйекшесіз беріледі. Мысалы, ата, қызық, алыс, т.б.; 2) тік таяқша жіңішке езулік әуезді: мыс., әже, егін, бірлік, т.б.; 3) дөңгелекше жуан еріндік әуезді 4) тік таяқша мен дөңгелекше жіңішке еріндік әуезді көрсетеді
«Тіл- тіршіліктің бастауы» деп бекер айтылмаған. Себебі, адам баласы ес білген кезінен бастап айналадағы жаңа ұғымдарды ана тілі арқылы қабылдап, үйрене бастайды. Ана тілін балалар ананың әлдиінен, бесік жырынан, қоршаған ортасынан еліктеу арқылы үйренеді. Есейе келе кітаптан, қоғамнан, халықтан үйреніп, меңгереді. Осылай ана тіліміз ананың ақ сүтіндей бойымызға сіңе береді. Әркім өзінің ана тіліне деген құрметін ешқашан жоғалтпауға тиіс. Өйткені, ана тілі арқылы ғана маңайындағыны саралап ой түйетін адам өзінің еліне деген сүйіспеншілігін арттыра түседі. Қазақтың ұлы тұлғалары Абай, Мағжан, Мұхтар, Сәбит, Жұбандар сөйлеткен қазақ тілі. Қазақ халқымен, бірге абыройлы да асқақ, сынақты да сындарлы тағдырды басынан кешірді. Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін түйіп, жүйелі сөзбен алқалы топты еңсерген ойшыл, шешендерді ел басқару ісіне арластырып, халық жүрегінде жатталған дала данышпандары, кемеңгер ойдың кемелді арнасы, тілінен бал тамған, қара қылды қақ жарған әділетті би- шешендер ұлылық пен ұлағат, өнеге мен тағылымның мектебі, аталы ойдың алтын қазығы бола білді. Тек ана тіліміз арқылы ата-анаға, елге, Отанға, халыққа деген махаббатымызды жеткізе аламыз. Адам баласы өз анасын қалай сүйсе, өз тілін де солай сүюі тиісті екені анық. Табысқан соң дүние фәнименен,
Тал бесікте жатқанда сәби денем.
Ана тілі бойыма сіңдің шым-шым,
Даусыменен анамның әлдилеген.
Тіл- қастерлі де қасиетті ұғым. Ол әрбір адамға анасындай қымбат. Өмірдің алмастай қырын, абзал сырын түсіне білуіне басты себепкер- ана тілі.<span>Тіл-қай елде болмасын қастерлі, құдіретті рухани, әрі тарихи құндылық. Ол достықтың кілті, ынтымақтастықтың бастауы, ырыс-берекенің алды, ұлттың әрі жаны, әрі ары. Тіл-өмірдің талай сынынан өткен, өскелең талаптарға сәйкес өрістей түскен толыққанды ақиқат екені анық. Ұлттық мәдениеттің гүлденуі, салт- дәстүрдің одан әрі дамуы, ұрпақтар арасындағы сабақтастықтың ұлы жемісі- ана тілі. Тас бұлақтың тұнығы да сенде, ана сүтінің жұғымы да сенде, райхан гүлдің жұпары да сенде, назды сұлудың нәзіктігі де сенде, сахара даланың жазықтығы да сенде қасиетті қазақ тілім!</span>
Шахмат V ғасырда Индияда пайда болған.
Шахматтан тұңғыш рет дүние жүзлік біріншілік АҚШ та өтті.
Шахматтан дүние жүзінің тұңғыш чемпионы Вильгельм Стейниц болды.
Лондонда әйелдер арасында дүние жүзлік біріншілік өтті.