Ұшып тұрам-атып тұрам, бірден тұрам, тез тұрамын. Мен таңертең төсекте жатып алмаймын, оянысымен бірден тұрамын.
Жанымды саламын- бар күшімді саламын. Мен емтиханды жақсы тапсыру үшін бар күшімді саламын.
Аяғының ұшымен жорғалайды-айтқанын екі етпейді. Ол одан қатты қорқады, алдында аяғының ұшымен жүреді. Ол оның айтқанын екі етпейді, бұлжытпай орындайды.
Кіріңдер, төрлетіңдер-қош келдіңіздер, төрге шығыңыздар. Келгендеріңізге қуаныштымыз, төрге шығыңыздар.
Айтқандарың келсін-тілектерің қабыл болсын- амин. Жақсы тілек жан азығы, Жаратқан ием тілектеріңізді қабыл етсін.
Құтты болсын- құттықтаймын-жақсылық тілеймін. Балаларыңыздың жеңісі құтты болсын. Сіздерді қуаныштарыңызбен құттықтаймын.
Құс құтты болсын-келін құтты болсын. Келіндеріңіз құтты болсын, сіздерге бақ береке әкелсін
Жастар бақытты болсын-қосағымен қоса ағарсын. Екі жас бақытты болсын,
Опиши ( охарактеризуй ) произведение Дерсеханова Букаша
Колгап 6-арип,6-дыбыс 2-буын, кол-битеу буын, гап-битеу буын.
к-дауыссыз,катан
о-дауысты,жуан,ериндик,ашык
л-дауыссыз,унди
г-дауыссыз,уян
а-дауысты,жуан,ашык,ериндик
п-дауыссыз,катан
Байлық пен ақыл.
Бір шалдың төрт ұлы болыпты.Бір күні шал ұлдарын жинап алып:
-Мен қартайдым.Біреуінің үй иесі болатын уақыттарың жетті.Кімнің ақылы мен байлығы сай болса,сол мұрагерім болады.Әрқайсың маған байлықтарың мен ақылдарыңды көрсетіңдер,-депті.
Сонда үлкен ұлы асыл тасты жүзік салған қолын көрсетіп:
-Міне,менің байлығым.Ал кім бай болса,сол ақылды,-депті.
Екінші ұлы асыл киімдерін киіп,әдеміленіп келеді де:
-Мені осы түрімде көргендер ақылым мен байлығымның алдында бас иеді,-дейді.
Үшінші ұлы күміспен және тастармен әшекейленген белдігін буынады да:
-Мұндай белдікті ешкім ешқашан буынып көрген жоқ,-дейді.
Әкесі үлкен балаларына қарап басын шайқайды да,кіші ұлына:
-Сен неге үндемейсің?Сен қандай байлығыңмен мақтанасың?-дейді.Сонда кенжесі:
Менің асыл тасты жүзігім де,сәнді киімім де,қымбат тастармен әшекейленген белдігім де жоқ.Тек еңбек сүйгіш екі қолым,қайрат жігерге толы жүрегім ғана бар,-депті.
Шалға кенже ұлының жауабы ұнайды.Ол өзінің мұрагері етіп кіші ұлын белгілепті.Үлкен балаларына інісінің айтқанынан шықпауды өсиет етіпті.
Адамның дене мүшелеріне бас, мойын, қол, аяқ, тізе, шынтақ, саусақ, кеуде, қарын, иық, т.б. жатады. Мұны адамның қаңқасы дейді.
Адамның бас мүшелерінде шаш, бет, көз, құлақ, мұрын, ауыз, маңдай, шеке, иек, қас, ерін, тіл, тіс, таңдай т.б. мүшелеріне орналасқан. Адамдар баспен ойлайды, көзбен көреді, мұрынмен дем алады, құлақпен естиді, ауызбен тамақтанады, тілмен сөйлейді, тіспен тамақ шайнайды, аяқпен жүреді, қолмен ұстайды. Бұлардың бәрі көзбен көруге болатын дене мүшелері.
Бұлардың көзбен көруге болмайтын да ағзалары да бар. Оларды дәрігерлер жақсы біледі. Көзге көрінбейтін мына ағзаларды жеке адамдар да сезеді, олар: асқазан, бауыр, бүйрек, жүйке, жүрек, өкпе, тамақ, іш. Өйткені адамдар бұлармен жиі ауырады.
Дене мүшелерін таза ұстау керек. Беті-қолды сабынмен жуып, тісті тіс щеткасымен тазалап отыру керек. Шашты сабынсумен жиі жуып, құлақтың ішін сабындысумен жуып тұру керек. Денсаулықтың кепілі-тазалық.