Сырдария — Орталық Азиядағы өзен. Ол кейде көне грек тіліндегі ὁ Ιαξάρτης деген аты бойынша Яксарт деп аталады. Өзеннің грекше аты көне парсы тіліндегі Yakhsha Arta («Үлкен маржан») деген сөз тіркесінен бастау алады, бұл өзеннің суының түсінен пайда болған. Ортағасырлық мұсылман жазбаларында өзен жұмақтағы төрт өзеннің бірінің атымен «Сейхун» (سيحون) деп аталған. Әмудария өзені болса «Жейхун» деп аталған, бұл жұмақтағы төрт өзеннің тағы бірінің аты. Қазақстанда жергілікті тұрғындар оны күнделікті тілде «Дария» деп атайды.
Балалар асық ойнап жүр. Санжар, Асан, Қасен Әділетке қарап тұр. Оларға ойын өте қатты ұнап жатыр. Әділет сақаны көздеп тұр. Оларға ойын ұнады
Қыс келді. Күн суыта бастады. Әр мезгілдің өзіне тән ерекшелігі бар. Қыс мезгілі өзінің аппақ қарымен, сықырлаған аязымен, көк айдын мұзымен ерекше. Қыстың таңғы салқын ауасы керемет күйге бөлейді. Қарға күн сәулесі түсіп, көз тоймайтындай жарқырайды. Дала тып-тыныш, айнала аппақ қар. Ақ ұлпа қар жамылған ағаштар, үйлер, таулардағы қыс көріністері көздің жауын алады. Қыс мезгілінің тағы бір ерекше көрінісі -қысқы ойындар. Қысқы ойындар өте қызықты, сондықтан балалар қыс мезгілін асыға күтеді. Бірі шанамен сырғанап, бірі аққала жасап, бірі қар атысып ойнаған балалардың көңілді жүздерімен дауыстары ерекше көңіл-күй сыйлайды. Қысты асыға күтуіміздің тағы бір себебі-жаңа жыл мерекесі. Әсіресе бүлдіршіндер аппақ қардан аққала жасап, шырша безендіріп, аяз ата мен ақша қарды көруге асығады. Барлығы ақ тілектерін білдіріп, сыйлықтарын береді. Қуанышы мен қызығы мол қыс мезгілін өте жақсы көремін.
Үстелге отыру, үстелден ыңғайлы қашықтықта болуы керек, сол себепті шынтақпен бүгілген қолдар пышақпен және шанышқымен жабылуы керек. Ешқашан өзіңіздің шегелеріңізді үстелге қоймаңыз! Қолыңызды қайда қою керектігін білмесеңіз - жай ғана оларды тізеге қойыңыз. Егер сізде тағамды пісіріп қойған болсаңыз, барлық қонақтарға үстелге ұсынылғанша күте тұрыңыз, содан кейін ғана қолыңыздағы жабдықты алып, жеуге бастаңыз. Ерекше жағдайда, мейрамхананың қонақы сіз тамақтануды ұсынған болса. Сонда сіз ... алуға болады.
Кім болса да омірде бакыт іздеп, тек кана соган умтылады. Бакыт жолында адам ушкан кус тарізді. Екі канаты бірдей болып, сайкестікпен ушпаса, кус ушкан багытынан ауыткып кетеді. Сол сиякты, адам баласы да озінін екі тірегін бірдей устамаса алган багытынан ауыткып омір жолы оны бакытка емес, зардапка урындыруы мумкін. Сол ушін бакыт кусынын кос канаты тарізді екі тірегі болып табылатын рухани жане материалдык тілектерін тен устауга умтылады. Бул табиги зандылык.
Абай мурасына зер сала карайтын болсак, ойшылдын рухани мурасынан алем зандылыктарын коріп, озіміздін кунделікті омірде де, мемлекетіміздін оркениетінін каркынды даму жолында да пайдаланатын оте коп кундылыктарды таба аламыз.
Адам алемнін бір болігі болгандыктан, онын туп негізі де екі болмыстан, ягни жан мен таннен куралады. Сондыктан, ушкан кус екі канатын калай бірдей устайтын болса, адам баласы да бакытка жету ушін осы екі болмысын, ягни тан кумары мен жан кумарын, бірдей устап отыруы керек. Болмаса жеке адамдар гана емес, ірі мемлекеттердін, тіпті букіл адамзат кауымынын тіршілігі заман агысында тура багыттан ауыткып онга немесе солга согып кетуі мумкін.
Буган мысалдар коп. Егер казіргі замандагы коршаган ортанын залалданып былгануын, шол мен шолейт аймактардын улгайып, жер бетін басып бара жатканын, ішетін ауыз судын жылдан жылга азайып, кейбір елдерде тіпті халыктын оны сатып алып ішуге мажбур болып отырганын, ауа райынын озгеріп, табигат апаттарынын молаюын, халыкаралык ахуалда ірілі-кішілі согыс орттері мен турлі ланкестік арекеттердін оршуіне зер сала карасак, бугінгі кундерде адамзат кауымынын багыты ауыткып, келешегі булынгырлана бастаганын сезу киын емес. Булардын барлыгы материалдык оркениеттін біржакты дамып, адамдардын моральдык-этикалык, рухани ахуалынын томендеуінін коріністері. Откен атеистік дауірдегі социалистік жуйенін жетпіс жылдай гана омір суріп, куйрегеніндей демесек те, бунын тубі жаксылыкка апармайтыны, арине, белгілі.
Осындайда бурыс жолдан дурыс жолга салу ушін Абай созімен айтканда «кез-кезімен наби», ягни улы ойшылдар, аулие-пайгамбарлар келеді. Казак халкынын улы ойшыл акыны Абай да сондай данышпандардын катарында. Бакытты омір суру ушін адамга жогары максатка жету керек екенін білдіреді улы ойшыл. Омірдін жогары максатына жету ушін салауатты омір суру керек. Ал салауатты омір адамнын озінін негізгі болмыстарын, ягни аркімнін озін-озі дурыс таныганнан кейін гана болуы мумкін. Сонда гана ол озінін алемнін бір болшегі екеніне козі жетіп, жалпыга ортак зандылыктарды тусініп, оз омірін букіл болмыспен уйлесімді ете алады. Болмыстын жалпы зандылыктарына алемнін жаратылу себебі мен онын турлі коріністері, ондагы жан иелері мен коршаган табигат, адамнын іс-арекеттерінін ман-манісі жане оларга уакыттын калай ыкпал жасайтыны жатады.