Дәрумен — адам мен жануарлардыңтіршілігіне, олардың ағзасындағы зат алмасудың бірқалыпты болуы үшін аз мөлшерде өте қажетті биологиялық активті органикалық қоспалар. Дәрумен (латынша vіta – тіршілік) туралы ілімнің негізін 1880 жылы орыс дәрігері Николай Лунинсалды. 1912 жылы поляк дәрігері Казимеж Функ сол кезге дейін жасалған тәжірибелер нәтижесін қорытындылап, ғылымға дәрумен терминін енгізді.
Дәрумендердің көпшілігі ферменттердің негізгі құрамдас бөлігі болып табылады. Ағзада үздіксіз жүріп жататын химиялық реакциялар, мысалы, ішкен тағамның, мал азығының ыдырап, қорытылуы, ферменттердің қызметіне байланысты. Тағамның құрамында дәрумен жеткіліксіз болса, адам әр түрлі ауруға шалдығады. Ал дәруменді (әсіресе, А және D дәрумендерін) шамадан тыс көп қабылдау ағзаның улануына (гипервитаминоз) соқтырады. Ол көбінесе, жас балаларда жиі кездеседі. Қазір барлық дәрумендерді суда еритін дәрумен, майда еритін дәрумен және дәрумен тектес заттар деп бөледі.
Дәруменнің мал үшін де маңызы зор. Мал азығында дәрумен жеткіліксіз болса, малдың өнімі төмендейді, олар жүдеп, әр түрлі ауруларға шалдығады. Мал азығында А, Д, Е, К дәрумендері жеткілікті мөлшерде болуы қажет. Мысалы, А дәрумені жетіспеген жағдайда сиыр не бие көз ауруына шалдығады, сүті кемиді, сондай-ақ олар қысыр қалуы, іш тастауы мүмкін.
Менің ең жақсы көретін жануарым ит. ит бұрыннан бері адамның досы деп саналады. менің итімнің аты Ақтөс. Ақтөс ойыншыктармен ойнағанды жақсы көреді. мен итімен күнде далаға серуендеп келуге шығамын. содан кейін итіммен үйге келгенде, Ақтөске тамақ беремін. сосын біз Ақтөс екеуміз менің бөлмемде ойнаймыз. солай түнде батады. Ақтөс өзінің төсегінде ұйықтайды ал мен өзімнің. ия,менің ең сүйікті жануарым ол ит.
Казыргы жастар бул быз бызде енды казиргы заманда галамтор бар ал байагы заманда дым жок берин эрен табып ал бызде бэри бар енды быз жастар ата ажемызды багайык сылайык соларга денсаулык тылейык